ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ

Κατάλληλα για τελική επανάληψη. Από τον Σπύρο Πάγκαλο http://users.sch.gr/spangs/chemistry/ximeia_g.doc

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ, Μed Χημικός

2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ctrl + κλικ στο τίτλο του κάθε διαγωνίσματος για να  μεταβείτε σ’ αυτό.

Περιεχόμενα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ I ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ - ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ.. 2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ IΙ ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ - ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ.. 4

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι ΣΤΗ ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ.. 6

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι ΣΤΗ ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ.. 8

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙ ΣΤΗ ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ.. 10

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ (ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ) 12

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι ΣΤΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ. 13

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙ ΣΤΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ. 15

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙΙ ΣΤΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ. 17

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι ΣΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΩΝ.. 19

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙI ΣΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΩΝ.. 20

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ Ι 21

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΙΙ 23

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι 25

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙ 27

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙΙ 29

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙV.. 31

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ V.. 33

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ VΙ 35

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ I ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ - ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Από τις παρακάτω αντιδράσεις:

                SO₂  +  2KOH  ®  K₂SO₃  +  H₂O   (I)

                SO₂  +  2H₂S   ®  3S  +  2H₂O         (II)

                SO₂  +  2HNO₃  ®  2NO₂  +  H₂SO₄               (III)  το SO₂ δρα σαν οξειδωτικό:

                α. στην (I)                                                              γ. στην (III)

                β. στην (II)                                                             δ. σε καμία.

Α2. Το Cl στην ένωση HCl έχει αρνητικό αριθμό οξείδωσης διότι:

                α. προσλαμβάνει ένα ηλεκτρόνιο

                β. έχει πραγματικό φορτίο -1

                γ. είναι ηλεκτραρνητικότερο του Η

                δ. έχει σε όλες τις ενώσεις του αριθμό οξείδωσης -1.

Α3. Η λειτουργία ορισμένων μπαταριών οφείλεται σε χημικές αντιδράσεις που γίνονται στο εσωτερικό τους. Το φαινόμενο αυτό είναι αντικείμενο μελέτης της

                α. οργανικής χημείας                          

                β. ηλεκτροχημείας

γ. φωτοχημείας

δ. θερμοχημείας

Α4. Για κάθε ενδόθερμη αντίδραση η οποία πραγματοποιείται υπό σταθερή πίεση ισχύει:

                α. Η_{προϊόντων} < 0                    

                β. ΔΗ > 0

                γ. ΔΗ < 0

                δ. ΔΗ = 0.

Α5. Η ενέργεια που ανταλλάσσεται με το περιβάλλον κατά την πραγματοποίηση μιας χημικής αντίδρασης υπό σταθερή πίεση περιγράφεται με την έννοια … :

                α. ενθαλπία                                          

                β. χημική ενέργεια

                γ. μεταβολή εσωτερικής ενέργειας   

                δ. μεταβολή ενθαλπίας.

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Β

Β1. Χαρακτηρίστε τις παρακάτω ερωτήσεις ως σωστές ή λάθος (μονάδες 5) και αιτιολογείστε τις απαντήσεις σας (μονάδες 10)

α. Στην αντίδραση H₂O₂ +CuO → O₂ + Cu + H₂O  το Η₂Ο₂ δρα ως οξειδωτικό.

β. Το υδρογόνο στις ενώσεις του με άλλα άτομα εμφανίζει πάντα Α.Ο. = +1

γ. Όλοι οι άνθρακες στην ένωση CH₃-CH₂OH έχουν αριθμό οξείδωσης -2

δ. Η επίδραση ισχυρού οξειδωτικού σε SO₂ μπορεί να δώσει ως προϊόν το H₂SO₄.

ε. Η αντίδραση CaCO₃ →CaO + CO₂ είναι αντίδραση οξειδοαναγωγής

Μονάδες 15

Β2.          α) Τι είναι η χημική θερμοδυναμική; Τι εξετάζει η θερμοχημεία; (μονάδες 6)

β) Η καύση 1 mol  C₂H₄ αποδίδει 1420 kJ ενέργειας. Ποια θερμοδυναμική εξίσωση εκφράζει αυτή την αντίδραση; (μονάδες 4)

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Γ

Γ1.Συμπληρώστε τις  παρακάτω χημικές εξισώσεις:

..... SO₂  +  ..... K₂Cr₂O₇  +  ....HCl   ®   H₂SO₄   +   ..............   +   ............ +   ...........

.....HNO_{3 (αραιό)}   +   .....Cu   ®   .......NO   +   .....CuO+   ...............

.....KMnO₄   +   .....HCl   ®   ...... Cl₂   +   ............   +   ............+   ...........

......H₂SO_{4 (πυκνό)}  +  ....Ag  ®  .......SO₂   +   .......Ag₂SO₄   +   ....................

......HNO_{3 (πυκνό)}  +  .....P   ®   H₃PO₄   +   ......NO₂   +   ...................

.....Cα  +   ......HCl   ®   ...........   +   ...........

.....Cl₂   +   .....KΙ   ®   .........   +   ..........

.....CuO   +   .....NH₃   ®   ..........   +   ...........

.....KMnO₄ + ....FeCl₂ + ....HCl  ®  ..........  +  .........  +  ..........  +  .........

.....K₂Cr₂O₇ + ...FeSO₄ + ...H₂SO₄ ® ............ + ........... + ......... + .........

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Δ

Το πυκνό  H₂SO₄ δρώντας ως οξειδωτικό δίνει ως προϊόν SO₂. Το S και ο C δρώντας ως αναγωγικά μετατρέπονται σε SO₂ και CO₂ αντίστοιχα. Σε 5,6 g μίγματος που αποτελείται από S και C επιδρά περίσσεια πυκνού  H₂SO₄ οπότε παράγονται 0,9 mol μίγματος δύο αερίων. Ποια η σύσταση του αρχικού μίγματος; (Ar S=32, C=12)

Μονάδες 25

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ IΙ ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ - ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Στις παρακάτω αντιδράσεις

                H₂O₂ +CuO → O₂ + Cu + H₂O

                2 Η₂O₂  ® 2 H₂O+  O₂

                Η₂O₂  +  2 FeO₂  ®  Η₂O  +  2 Fe₂O₃ το Η₂Ο₂ δρα ως:

                α. οξειδωτικό                                                         γ. αναγωγικό ή οξειδωτικό

                β. αναγωγικό                                                         δ. ούτε αναγωγικό, ούτε οξειδωτικό.

Α2. Στην ένωση CH₂=CH-CH₃ οι άνθρακες κατά σειρά έχουν αριθμούς οξέιδωσης:

                α. +2, +2, +2

                β. -2, -1, -3

                γ. +2, +1, +3

                δ. -1, -1, -2

Α3. Σύμφωνα με την σύγχρονη θεώρηση ένα άτομο ή ιόν οξειδώνεται όταν…

                α. αυξάνει το αριθμό οξείδωσής του                               

                β. μειώνει το αριθμό οξείδωσής του

γ. ενώνεται με οξυγόνο

δ. έλκει προς το μέρος του ηλεκτρόνια

Α4. Κατά την αντίδραση ενός 1 mol αργιλίου (Al) με περίσσεια ελευθερώνεται ποσό θερμότητας τριοξειδίου του σιδήρου (Fe₂O₃) ελευθερώνεται  ποσό θερμότητας ίσο με 820 kJ. Η αντίδραση αυτή μπορεί να εκφραστεί με την θερμοχημική εξίσωση…

                α. 2 Al + Fe₂O₃ ® Al₂O₃ + 2 Fe + 820 kJ

                β. 2 Al + Fe₂O₃ ® Al₂O₃ + 2 Fe, ΔΗ= -820 kJ

                γ. 2 Al + Fe₂O₃ ® Al₂O₃ + 2 Fe, ΔΗ= -1640 kJ

                δ. 2 Al + Fe₂O₃ ® Al₂O₃ + 2 Fe -1640 kJ

Α5. Είναι δυνατόν να μετρηθεί σε μία αντίδραση …

                α. η ενθαλπία των αντιδρώντων                                       

                β. η χημική ενέργεια που περικλείει το σύστημα που αντιδρά

                γ. η μεταβολή ενθαλπίας κατά την αντίδραση               

                δ. η συνολική ενθαλπία των προϊόντων.

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Β

Β1. Χαρακτηρίστε τις παρακάτω ερωτήσεις ως σωστές ή λάθος (μονάδες 5) και αιτιολογείστε τις απαντήσεις σας (μονάδες 10)

α. Στην αντίδραση SO₂ + 2 HNO₃→ H₂SO₄ + 2 NO₂ το άζωτο οξειδώνεται.

β. Το φθόριο εμφανίζει στις ενώσεις που συμμετέχει πάντα αριθμό οξείδωσης -1.

γ. Ο αριθμός οξείδωσης του άνθρακα στην ένωση CH₃OH είναι -2.

δ. Είναι δυνατόν να είναι προϊόντα της οξείδωσης του Η₂S  το S και το  H₂SO₄.

ε. Η αντίδραση ΝΗ₄Cl → ΝΗ₃  + HCl είναι αντίδραση οξειδοαναγωγής

Μονάδες 15

Β2.          Τι ορίζεται ως σύστημα και τι ως περιβάλλον στη χημική θερμοδυναμική; (μονάδες 2)

Ποια μορφή ενέργειας περικλείεται μέσα σε ένα χημικό σύστημα; (μονάδες 2) 

Αναφέρατε μερικές μορφές ενέργειας που ανταλλάσσουν μεταξύ τους ένα χημικό σύστημα με το περιβάλλον του κατά τις χημικές αντιδράσεις. (μονάδες 3)

Τι εκφράζει η μεταβολή ενθαλπίας και με τι ισούται; (μονάδες 3)

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Γ

Γ1.Συμπληρώστε τις  παρακάτω χημικές εξισώσεις (τυχόν προϊόντα και συντελεστές):

..... FeCl₂  +  ..... K₂Cr₂O₇  +  ....HCl   ®   ........... +   ..............   +   ............ +   ...........

.....HNO_{3 (πυκνό)}   +   .....Cu   ®   .......NO₂   +   .....CuO  +   ...............

.....HCOOH +.....KMnO₄   +   + ...H₂SO₄.....  ®   ...... CO₂ +   ............  

.....C  +  .... ...H₂SO_{4 (πυκνό)}     ®  ..... CO₂   +   ..... SO₂    +   ....................

.....I₂   +......HNO_{3 (πυκνό)}  ®   HIO₃   +   ......NO₂   +   ...................

.....Zn +   ......HCl   ®   ...........   +   ...........

.....Cl₂   + ......K   ®   ..........  

.....CuO   +   ..... CO   ®   ..........   +   ...........

.....KMnO₄  + ....CO + ....HCl  ®  ..........  +  .........  +  ..........  +  .........

.....NH₃ + .....Ag₂O ®....Ag + ........... + .........

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Δ

Σε κλειστό δοχείο που περιέχει C διαβιβάζεται ποσότητα Ο₂ οπότε μέρος του άνθρακα αντιδρά σύμφωνα με την αντίδραση C + ½ O₂ ® CO. Στο δοχείο διαβιβάζεται η απαιτούμενη για πλήρη αντίδραση ποσότητα διαλύματος KMnO₄ 1Μ το οποίο έχει οξινιστεί με  H₂SO₄. Στο δοχείο γίνονται δύο οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις οι οποίες δίνουν ως προϊόν το ίδιο αέριο η ποσότητα του οποίου  μετρήθηκε ίση με 1,5 mol. Ποιο ποσοστό του αρχικού άνθρακα μετατράπηκε σε CO, αν για την πλήρη αντίδραση απαιτήθηκαν 800 mL από το διάλυμα  KMnO₄ / H₂SO₄;

Μονάδες 25

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι ΣΤΗ ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Κατά την διάρκεια της αντίδρασης Α(α) ® Β(α)  + Γ(α) η συγκέντρωση του σώματος Β

α. αυξάνεται με σταθερό ρυθμό.

β. παραμένει σταθερή

γ. αυξάνεται με φθίνοντα ρυθμό.

δ. αυξάνεται με μικρότερο ρυθμό από τον ρυθμό μείωσης του σώματος Α

Α2. Η σχέση V= που αναφέρεται για την αντίδραση Α_(g) + 2 Β_(g)  →2 Γ_(g) παριστά…

α. το ρυθμό διάσπασης του Γ .

β. το ρυθμό μεταβολής του Γ.

γ. τη μεταβολή της  συγκέντρωσης του Γ.

δ. την μέση ταχύτητα της αντίδρασης στο χρονικό διάστημα Δt

.Α3. Σε κενό δοχείο εισάγονται ισομοριακές ποσότητες από τα σώματα Α και Β, οπότε πραγματοποιείται η αντίδραση  Α _(g) + 2Β_(g) ® Γ _(g).Κατά τη διάρκεια της αντίδρασης αυτής:

α. οι συγκεντρώσεις των Α και Β ελαττώνονται με τον ίδιο ρυθμό

β. η συγκέντρωση του Γ αυξάνεται με σταθερό ρυθμό

γ. η συγκέντρωση του Β ελαττώνεται με διπλάσιο ρυθμό από τη συγκέντρωση του Α

δ. η συγκέντρωση του Α ελαττώνεται με φθίνοντα ρυθμό και τελικά μηδενίζεται.

Α4. Προϋπόθεση για να έχουμε αποτελεσματική σύγκρουση μεταξύ δύο μορίων σύμφωνα με την θεωρία των συγκρούσεων  είναι…

                α. μόνο ο κατάλληλος προσανατολισμός της κίνησης των μορίων                          

                β. η τιμή της θερμοκρασίας του συστήματος

                γ. ο κατάλληλος προσανατολισμός και η κατάλληλη ταχύτητα

                δ. η ύπαρξη μεγάλης ταχύτητας στα κινούμενα μόρια.

Α5. Σε μία εξώθερμη αντίδραση ισχύει…

                α. ΔΗ _{προϊόντων} > ΔΗ _{αντιδρώντων}                                            

                β. ΔΗ _{αντιδρώντων} + Ε _{ενεργοποίησης} = ΔΗ _{προϊόντων}

                γ. ΔΗ _{προϊόντων} > Ε _{ενεργοποίησης}

                δ. ΔΗ _{προϊόντων} < ΔΗ _{αντιδρώντων}

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Β

Β1. Χαρακτηρίστε τις παρακάτω ερωτήσεις ως σωστές ή λάθος (μον. 10)

α. Η ταχύτητα μιας χημικής αντίδρασης καθ' όλη τη διάρκεια της παραμένει σταθερή.

β. Σε δοχείο τίθενται ισομοριακές ποσότητες Α και Β, οπότε γίνεται η αντίδραση Α _(g) + 2Β_(g) ® Γ _(g). Το τέλος της αντίδρασης έχει καταναλωθεί όλη η ποσότητα του Α.

γ. Η κλίση της εφαπτομένης σε ένα σημείο της καμπύλης αντίδρασης μας δείχνει την μέση ταχύτητα από τη αρχή της αντίδρασης μέχρι το χρόνο που αντιστοιχεί στο σημείο αυτό.

δ. Ένα από τα αντικείμενα της χημικής κινητικής είναι ο προσδιορισμός του μηχανισμού της αντίδρασης που μελετά.

ε. Ο προσδιορισμός της μέσης ταχύτητας μιας αντίδρασης είναι δυνατόν να γίνει από τον προσδιορισμό της μεταβολής της συγκέντρωσης ενός μόνο προϊόντος  σε σχέση με το χρόνο.

Μονάδες 10

Β2. Τι είναι η ενέργεια ενεργοποίησης (3 μον) και το ενεργοποιημένο σύμπλοκο;(4 μον)

Μονάδες 7

Β3. Οι χημικές ουσίες Α, Β, Γ και Δ αντιδρούν σύμφωνα με τη χημική εξίσωση Α  +  2Β  ®  3Γ  +  Δ.  Σημειώστε δίπλα στο κάθε αριθμό  που βρίσκεται πάνω από την κάθε καμπύλη του διαγράμματος το σύμβολο της χημικής ουσίας στην οποία αντιστοιχεί αυτή η καμπύλη

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Το παρακάτω διάγραμμα παριστάνει την μεταβολή της συγκέντρωσης ενός από τα αντιδρώντα σε συνάρτηση με τον χρόνο, κατά τη πραγματοποίηση της αντίδρασης: Α _(g) + 2Β_(g) ® Γ _(g).

Απαντήστε στα παρακάτω ερωτήματα αιτιολογώντας τις απαντήσεις σας.

α. Σε ποιό από τα δύο αντιδρώντα ανήκει η γραφική παράσταση αν γνωρίζουμε ότι στην αρχή της αντίδρασης τα Α και Β ήταν ισομοριακά;(5 μον.)

β. Ποιός ο ρυθμός μεταβολής της συγκέντρωσης των δύο αντιδρώντων κατά τα 10 min που διήρκησε η αντίδραση; (5 μον.)

γ. Σχεδιάστε στο παραπάνω διάγραμμα την μορφή της καμπύλης της μεταβολής της συγκέντρωσης του προϊόντος Γ(5 μον.)

δ. Ποια η μέση ταχύτητα της αντίδρασης κατά τα 2 πρώτα min; (5 μον.)

ε. Ποια η στιγμιαία ταχύτητα του ρυθμού μεταβολής του αντιδρώντος που  παριστά το διάγραμμα και ποια η στιγμιαία ταχύτητα της αντίδρασης κατά το 4^ο min (5 μον.)

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Σε κενό δοχείο όγκου 2 L εισάγεται αέριο Α στους 227^ο C το οποίο ασκεί πίεση 41 atm. Το αέριο διασπάται σύμφωνα με την αντίδραση: 2 Α_(g) ® 2 Β_(g)  + Γ_(g) και η ταχύτητα το πρώτο 1 min της αντίδρασης είναι 5·10^-3 mol/L·s. Να υπολογιστεί η συνολική πίεση που ασκούν τα αέρια στο τέλος του 1 min

Μονάδες 10

Δ2. Σε δοχείο όγκου 2 L στους 27^ο C εισάγεται αέριο μίγμα που αποτελείται κατά 25% από CO και κατά 75% από Cl₂ και ασκεί πίεση 2,952 atm. Όταν η θερμοκρασία αυξηθεί στους 127^ο C, πραγματοποιείται η αντίδραση: CO_(g) + Cl_{2 (g)}®COCl_2(g). Αν η πίεση μετά την πάροδο 2 min είναι 3,28 atm να βρεθεί η μέση ταχύτητα της αντίδρασης στο διάστημα των 2 min.

Μονάδες 15

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι ΣΤΗ ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Ισομοριακές ποσότητες των σωμάτων Α και Β αντιδρούν σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: Α_(g) + 3Β_(g)   D 2Γ_(g). Ποια από τις παρακάτω σχέσεις ισχύει σε κάθε χρονική στιγμή:

α. [Α] = [Β] = [Γ]	β. [Α] £ [Β]
γ. [Α] ³ [Β]	δ. [Β] > [Γ] > [Α]

Μονάδες 5

Α2. Από τις ισορροπίες που περιγράφουν οι παρακάτω χημικές εξισώσεις είναι ομογενής:

α. 2Η₂Ο_(l)  D 2H_{2 (g)}  +  O_2(g).

β. CaCO_3(S)  D CaO_(S)  + CO_2(g)    .

γ. CH₃COOH_(l)  +  CH₃OH_(l)   D  CH₃COOCH_3(l)  + H₂O_(l).

δ. 2C_(S)  +  O_2(g)  D   2CO _(g)

Μονάδες 5

Α3. ένα δοχείο περιέχεται σε ισορροπία μείγμα Ν₂,  Η₂ και ΝΗ₃  στους θ ⁰C, σύμφωνα με τη χημική εξίσωση  Ν_2(g) + 3H_2(g)  D 2NH_3(g) και ασκεί πίεση 50atm. Αν διπλασιάσουμε τον όγκο του δοχείου διατηρώντας σταθερή τη θερμοκρασία, τότε η τελική πίεση στο δοχείο μπορεί να έχει την τιμή:    

α. 50atm	β. 70atm
γ. 25atm	δ. 40atm

Μονάδες 5

Α4. Το σύνολο των παραγόντων από τους οποίους επηρεάζεται η χημική ισορροπία 3C₂H_2(g) C₆H_6(g) - Q  (Q > 0) είναι:

α. η πίεση και η θερμοκρασία

β. οι συγκεντρώσεις του C₂H₂ και του C₆H₆

γ. οι συγκεντρώσεις των C₂H₂ και C₆H₆, η πίεση και η θερμοκρασία

δ. η ποσότητα του καταλύτη (Fe), η πίεση και η θερμοκρασία.

Μονάδες 5

Α5. Αν στους θ ⁰C για την ισορροπία: 2 Η₂Ο_(g) D  2 H_2(g) + O_2(g), είναι  Κ_C = 4  και για την ισορροπία: 2 H_2(g) + O_2(g) D  2 Η₂Ο_(g είναι Κ_c΄ = λ, θα ισχύει:

α.  λ = 4	β.  λ > 4
γ.  λ = 1/4	δ.  1/4 < λ < 4.

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β

Β1. Δικαιολογείστε τις παρακάτω προτάσεις:

α. Μια εξώθερμη αντίδραση βρίσκεται σε ισορροπία. Με αύξηση της θερμοκρασίας η K_c της αντίδρασης μικραίνει.

β. Σε δοχείο σταθερού όγκου αέρια βρίσκονται σε χημική ισορροπία. Η εισαγωγή ευγενούς αερίου στο δοχείο υπό σταθερή θερμοκρασία  δεν επηρεάζει την χημική ισορροπία.

γ. Η αύξηση του όγκου της αντίδρασης Α_(s) + B_(g) D Γ_(s) + Δ_(g) δεν επηρεάζει την χημική ισορροπία.

δ. Οι ενδόθερμες αντιδράσεις έχουν μεγαλύτερες αποδόσεις όσο η θερμοκρασία μεγαλώνει.

ε. Οι ποσότητες των σωμάτων που βρίσκονται σε χημική ισορροπία παραμένουν σταθερές παρόλο που αποτελεσματικές συγκρούσεις των μορίων εξακολουθούν να πραγματοποιούνται.

Μονάδες 15

Β2. Σε δοχείο σε θερμοκρασία θ^ο Κ βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας τα αέρια της αντίδρασης:   H_{2 (g)} + Ι_{2 (g)}  D 2HΙ _(g). Η πίεση που ασκούν τα αέρια είναι Ρ. Πώς θα μεταβληθεί η πίεση μετά την αποκατάσταση της ισορροπίας σε κάθε μια από τις παρακάτω περιπτώσεις: α) αν διπλασιαστεί ο όγκος του δοχείου σε σταθερή θερμοκρασία, β) αν αυξηθεί η θερμοκρασία στους 2θ^o K και γ) Αν αυξήσουμε την ποσότητα των mol του H₂ κατά ποσότητα ίση με το 10% των συνολικών mol της αρχικής ισορροπίας. Δικαιολογείστε τις απαντήσεις σας

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Σε ένα δοχείο εισάγουμε n mol αζώτου και n mol υδρογόνου. Με ανύψωση της θερμοκρασίας στους Τ^οΚ αρχίζει η εξώθερμη αντίδραση Ν_2(g) + 3 Η_2(g)  D 2 ΝΗ_{3 (g)}, ΔΗ<0 η οποία καταλήγει σε χημική ισορροπία μετά από χρόνο t.

α) Στο διπλανό διάγραμμα να παραστήσετε γραφικά την ταχύτητας v₁ της αντίδρασης Ν_2(g) + 3 Η_2(g)  → 2 ΝΗ_{3 (g)}, και την ταχύτητα v₂ της αντίδρασης 2 ΝΗ_{3 (g)} → Ν_2(g) + 3 Η_2(g)  σε συνάρτηση με τον χρόνο. (μον. 5)

β) Πως επηρεάζεται η χημική ισορροπία που έχει επιτευχθεί παραπάνω αν …

α. αυξήσουμε την θερμοκρασία

β. ελαττώσουμε τον όγκο του δοχείου στο μισό

γ. προσθέσουμε επιπλέον ποσότητα υδρογόνου.

δ. αφαιρέσουμε ποσότητα αμμωνίας (μον. 8)

Μονάδες 13

Γ2. Το διπλανό διάγραμμα δείχνει τις μεταβολές που γίνονται στη χημική ισορροπία σε δοχείο Α _(s) +2 B_(g) D Γ_(g) , ΔΗ>0, όταν το χρόνο t₁ ένας από τους παράγοντες που επηρεάζει την χημική ισορροπία, όγκος δοχείου ή θερμοκρασία, μειώνεται. α). Ποιός παράγοντας άλλαξε; (μον. 8). β) Πώς μεταβάλλονται η απόδοση της αντίδρασης και η K_c της αντίδρασης κατά την παραπάνω μεταβολή; (μον. 4). Δικαιολογείστε τις απαντήσεις σας.

Μονάδες 12

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Ισομοριακές ποσότητες N₂ και Ο₂ εισάγονται σε δοχείο σταθερού όγκου οπότε αποκαθίσταται η ισορροπία Ν_{2 (g)}+Ο_{2 (g)} D 2 ΝΟ_(g). Η πίεση στο δοχείο διαμορφώνεται στις 3,0 atm. Αφαιρούμε από το δοχείο την μισή ποσότητα του ΝΟ οπότε με την αποκατάσταση της νέας ισορροπίας η πίεση γίνεται 2,5 atm. α) Ποια η K_c της αντίδρασης; β) Κατά ποιο ποσοστό αυξήθηκε η ποσότητα του ΝΟ κατά την δεύτερη χημική ισορροπία;  Η θερμοκρασία κατά τις παραπάνω διαδικασίες παραμένει σταθερή

Μονάδες 15

Δ2. Σε δοχείο μεταφέρονται ποσότητες Ν₂ και Η₂, οπότε αποκαθίσταται η ισορροπία Ν_{2 (g)} + 3 Η_{2 (g)} D 2 ΝΗ_{3 (g)}. Στην χημική ισορροπία η ποσότητα της ΝΗ₃ είναι διπλάσια της ποσότητας του Ν₂, ενώ η συνολική πίεση μεταβλήθηκε κατά 20%.Ποια η απόδοση της αντίδρασης;

Μονάδες 10

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙ ΣΤΗ ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Δοχείο όγκου V περιέχει α mol HΙ σε ισορροπία με H₂ και Ι₂ , που περιγράφεται με την εξίσωση: H_{2 (g)} + Ι_{2 (g)}  D 2HΙ _(g). Αν εισάγουμε στο σύστημα αυτό β mol HΙ διατηρώντας σταθερό τον όγκο του δοχείου και τη θερμοκρασία, τότε ο αριθμός των mol του HΙ που θα περιέχε­ται τελικά στο δοχείο, θα είναι:

α. ίσος με α+β	β. ίσος με α.
γ. μικρότερος από α	δ. μικρότερος από α+β και μεγαλύτερος από α

Μονάδες 5

Α2. Δύο από τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τη χημική ισορροπία C_(s)  + H₂O_(g)  D  CO_(g)  +  H_2(g) είναι:

                α. η ολική πίεση του συστήματος και η μάζα του C

                β. η θερμοκρασία και οι καταλύτες

                γ. η επιφάνεια επαφής του C και οι καταλύτες

                δ. η συγκέντρωση του Η₂ και η ολική πίεση του συστήματος.

Μονάδες 5

Α3. Η απόδοση κάθε αμφίδρομης αντίδρασης εκφράζει:

α. το ποσοστό του καθενός από τα αρχικά σώματα που αντέδρασε

β. το ποσοστό με το οποίο αντέδρασε το σώμα εκείνο που είχε αρχικά τη μικρότερη μάζα

γ. το λόγο της μάζας των προϊόντων προς τη μάζα των αντιδρώντων

δ. το λόγο της μάζας οποιουδήποτε προϊόντος προς τη μάζα που θα παραγόταν από αυτό το προϊόν, αν η αντίδραση ήταν ποσοτική.

Μονάδες 5

Α4. Σε κενό δοχείο εισάγονται 1 mol Ν₂ και 2 mol Ο₂, τα οποία αντιδρούν στους θ^oC, σύμφωνα με την εξίσωση: Ν_2(g) + O_2(g) D 2 NO_(g). Για τον αριθμό n των mol του ΝΟ που θα υπάρχουν στο δοχείο μετά την αποκατάσταση της χημικής ισορροπίας, θα ισχύει:

                  α. n = 2                                               β. n > 2                                                  γ. n < 2                                                   δ. n = 4.

Μονάδες 5

Α5. Εκφράστε την αρχή Le Chatelier για τη χημική ισορροπία.

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β

Β1. Οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λανθασμένες; Δικαιολογείστε τις απαντήσεις σας.

α. Η αύξηση της πίεσης με μείωση του όγκου του δοχείου υπό σταθερή θερμοκρασία στην  αντίδραση Ν_2(g) + 3 Η_2(g)  D 2 ΝΗ_{3 (g)}, οδηγεί στην αύξηση της απόδοσή της.

β. Αν διπλασιάσουμε τον όγκο ενός δοχείου, στο εσωτερικό του οποίου έχει αποκατασταθεί η χημική ισορροπία CO_(g) + H₂O_(g)  D CO_2(g) + H_2(g), τότε η συγκέντρωση του CO₂ υποδιπλασιάζεται.

γ. Αν σε ένα κλειστό δοχείο σταθερού όγκου που έχει αποκατασταθεί η χημική ισορροπία  ΝΗ_{3 (g)} → Ν_2(g) + 3 Η_2(g)  εισάγουμε μία ποσότητα ευγενούς αερίου, η χημική ισορροπία δε μεταβάλλεται ενώ η ολική πίεση των αερίων αυξάνεται.

δ. Οι εξώθερμες αντιδράσεις έχουν μικρότερες αποδόσεις όσο η θερμοκρασία μεγαλώνει.

ε. Η απόδοση της αντίδρασης H_2(g)+ Ι_2(g) D 2HΙ_(g) σε καθορισμένη πίεση και θερμοκρασία, έχει ελάχιστη τιμή όταν το μείγμα Η₂ και Ι₂ που αναμειγνύεται αρχικά είναι ισομοριακό.

Μονάδες 15

Β2. Αν για τη χημική ισορροπία που περιγράφεται από τη χημική εξίσωση:   H_{2 (g)} + Ι_{2 (g)}  D 2HΙ _(g), ΔΗ > 0, σε θερμοκρασία θ₁ είναι   K_c = 50, τότε:

α. σε θερμοκρασία θ₁ και σε πίεση Ρ₁ η σταθερά της χημικής ισορροπίας:   H_{2 (g)} + Ι_{2 (g)}  D 2HΙ _(g) είναι ίση με  ..........

β. σε θερμοκρασία θ₂>θ₁ και πίεση Ρ₁ για τη σταθερά Κ΄_c  της ισορροπίας:   H_{2 (g)} + Ι_{2 (g)}  D 2HΙ _(g) ισχύει: Κ΄ _c ....... 50.

γ. σε θερμοκρασία θ₁ και πίεση Ρ₂>Ρ₁ η σταθερά της χημικής ισορροπίας :   H_{2 (g)} + Ι_{2 (g)}  D 2HΙ _(g) είναι ........................

δ. σε θερμοκρασία θ₂<θ₁ και πίεση Ρ₂>Ρ₁ για τη σταθερά Κ΄_c  της ισορροπίας:   H_{2 (g)} + Ι_{2 (g)}  D 2HΙ _(g) ισχύει: Κ΄ _c ....... 50.

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Σε τρία δοχεία Α, Β, Γ με αντίστοιχους όγκους 1L, 4L και 2L εισάγονται από n mol COCl₂ και θερμαίνονται στους θ^οC, οπότε στο καθένα από αυτά αποκαθίσταται η χημική ισορροπία:  COCl_2(g) D CO_(g) + Cl_2(g). Να διατάξετε τα τρία δοχεία: α) κατά σειρά αυξανόμενης ποσότητας COCl₂ που περιέχουν  β) κατά σειρά αυξανόμενου βαθμού διάσπασης του COCl₂.

Μονάδες 12

Γ2. Το διπλανό διάγραμμα δείχνει τις μεταβολές της συγκέντρωσης των ουσιών που βρίσκονται μέσα σε ένα δοχείο και που μετέχουν στη χημική ισορροπία Α _(g) +3 B_(g) D 2 Γ_(g), Το σύστημα είναι αρχικά σε ισορροπία. Το χρόνο t₁ αυξάνεται η θερμοκρασία και μετά από λίγο στον χρόνο t₂ αποκαθίσταται εκ νέου η ισορροπία. α) Η αντίδραση που περιγράφεται παραπάνω είναι εξώθερμη ή ενδόθερμη; (μον. 7). β) Ποια είναι η σταθερά χημικής ισορροπίας κατά την αρχική χημική ισορροπία; (μον. 6). Δικαιολογείστε τις απαντήσεις σας.

Μονάδες 13

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Σε δοχείο όγκου V εισάγονται ίσα mol από τα αέρια Α και Β, οπότε αρχίζει να πραγματοποιείται η αντίδραση: Α_(g) + 2Β_(g) D 2Γ_(g). Όταν αποκατασταθεί η ισορροπία η πίεση των αερίων στο δοχείο έχει μεταβληθεί κατά το 1/5 σε σχέση με την αρχική της τιμή. Ποια η απόδοση της αντίδρασης. (Η θερμοκρασία είναι σταθερή καθ’ όλη την διάρκεια του πειράματος).

Μονάδες 15

Δ2. Σε δοχείο μεταφέρονται 3 mol αέριου Α, 2 mol αέριου Β και n mol αέριου Γ. Στην θερμοκρασία θ^ο C, στο δοχείο λαμβάνουν χώρα οι ισορροπίες: Α_(g) + Β_(g) D 2Δ_(g) με K_c1= 4 και Α_(g) + Γ_(g) D 2Ε_(g) με K_c2= 2. Να υπολογιστεί το n αν στο δοχείο μετά την αποκατάσταση των χημικών ισορροπιών σε θερμοκρασία θ^ο C απομένει 1 mol του αερίου Α.

Μονάδες 10

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ (ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ)

ΘΕΜΑ Α

Α1. Όξινο είναι ένα διάλυμα 0,1 Μ:

1. ΝaBr	2. NaClO
3. CH3NH3Cl	4. NaI

Α2.Κατά την αραίωση διαλύματος NH₃ υπό σταθερή θερμοκρασία η σταθερά ιοντισμού της:

1. αυξάνεται	2. μειώνεται
3. δεν μεταβάλλεται	4. μεταβάλλεται ανάλογα με την αρχική συγκέντρωση

Α3.  Από τα παρακάτω ζεύγη ουσιών αποτελεί συζυγές ζεύγος οξέος-βάσης, κατά Brοnsted-Lowry

1. ΝΗ4+-ΝΗ2-	2. Η3Ο+-ΟΗ-
3. Η2CO3-CO32-	4. HCl - Cl-

Α4. To pΗ διαλύματος NH₄Cl 10^-3 Μ, στους 25^ο C είναι δυνατό να έχει τιμή:

1. 7	2. 6
3. 3	4. 9

Α5. Όταν υδατικό διάλυμα ασθενούς ηλεκτρολύτη αραιώνεται με νερό, σε σταθερή θερμοκρασία τότε…

1. το pH του διαλύματος πάντοτε μειώνεται

2. η συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη στο διάλυμα αυξάνεται

3. η σταθερά ιοντισμού του ηλεκτρολύτη μειώνεται.

4. ο βαθμός ιοντισμού του ηλεκτρολύτη αυξάνεται.

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Β

Β1. Δικαιολογήσατε γιατί οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Οι προσεγγίσεις γίνονται και Κ_w=10^-14 στους 25^οC):

α) Το CH₃OH είναι πολύ ασθενές οξύ, αλλά το διάλυμά του στο νερό έχει pH=7 (25^ο C)

β) Το διάλυμα KHSΟ₃ είναι ουδέτερο. Δίνεται για τα H₂SΟ₃ Κ₁= 10^-4 και Κ₂=10^-10

γ) Η μείωση της συγκέντρωσης διαλύματος ασθενούς οξέος με αραίωση οδηγεί στην αύξηση του βαθμού ιοντισμού του.

δ) Το pH του καθαρού νερού στους 65^oC έχει τιμή μικρότερη του 7.

Μονάδες 20

Β2. Ποιά η συμπεριφορά των ομοιοπολικών ενώσεων ως προς την διάλυσή τους στο νερό;

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. α) Υδατικό διάλυμα ΗΑ σε θερμοκρασία θ έχει pH=2 και α=0,01. Αντίστοιχα υδατικό διάλυμα ΝaΑ συγκέντρωσης 1 Μ εμφανίζει σε θερμοκρασία  θ pΟH= 4,5.  Να εξεταστεί αν η θερμοκρασία θ είναι μικρότερη, μεγαλύτερη ή ίση με τους 25^ο C όπου K_w=10^-14. (μονάδες 5) β) Να εξετασθεί στην θερμοκρασία 25^ο C αν το οξύ ΗΑ είναι ισχυρότερο ή ασθενέστερο από οξύ ΗΒ το οποίο στους 25^ο C έχει K_a= 10^-4(μονάδες 4).

Μονάδες 9

Γ2. Να κατατάξετε τα παρακάτω διαλύματα κατά αυξανόμενη τιμή του pH που εμφανίζουν αν όλα έχουν συγκέντρωση C = 1 Μ (μονάδες 4)

α. CH3COOH

β. ΗCl

γ. ΝαCl

δ. Νa2SO4

Δικαιολογήσατε την απάντησή σας (μονάδες 12)

Μονάδες 20

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Σε διάλυμα μονοπρωτικού οξέος όγκου V₁ = 30mL ο βαθμός ιοντισμού του οξέος είναι α₁ = 0,2. Με αραίωση του διαλύματος αυτού προκύπτει νέο διάλυμα στο οποίο ο βαθμός ιοντισμού του οξέος είναι α₂ = 0,25. Υπολογίστε τον όγκο του νερού με τον οποίο έγινε η αραίωση του αρχικού διαλύματος

Μονάδες 10

Δ2. Διάλυμα Δ₁ περιέχει NH₃ (K_b=10^-5) συγκέντρωσης 0,1 Μ. α) Ποια το pH του διαλύματος; (3 μονάδες) β) Σε 100 mL του  διαλύματος Δ₁ προθέτουμε 300 mL νερό οπότε σχηματίζεται διάλυμα Δ₂. Σε ποιο από τα διαλύματα στα 100 mL του Δ₁ ή στα 400 mL του Δ₂ υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός ιόντων ΟΗ^-;(5 μονάδες) γ) Σε 200 mL του διαλύματος Δ₁ προσθέτουμε 400 mL διαλύματος  Δ₃ που περιέχει NH₃ συγκέντρωσης x Μ. Το διάλυμα που προκύπτει έχει βαθμό ιοντισμού α=0,005. Ποια η συγκέντρωση x του διαλύματος Δ₃ (7 μονάδες);

Μονάδες 15

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι ΣΤΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Κατά την εξουδετέρωση διαλύματος CH₃COOH από NaOH το pH του διαλύματος που αντιστοιχεί στο ισοδύναμο σημείο στους 25^ο C είναι:

Α. Μεγαλύτερο του 7	Β. Ίσο με 7
Γ. Μικρότερο του 7	Δ. Μεγαλύτερο ή ίσο με το 7

Μονάδες 5

Α2. Κατά την αραίωση διαλύματος NH₃ υπό σταθερή θερμοκρασία η σταθερά ιοντισμού της:

Α. αυξάνεται	Β. μειώνεται
Γ. δεν μεταβάλλεται	Δ. μεταβάλλεται ανάλογα με την αρχική συγκέντρωση

Μονάδες 5

Α3. Αντιστοιχείστε τα διαλύματα με την συγκέντρωση [OH-] που αυτά παρουσιάζουν:

Διαλύματα	Συγκέντρωση [OH-]
Α. NH3 0,1M	1.  0,1 M
Β. NH3 0,1 M/ NH4Cl 0,1 M	2.  2·10-3 Μ
Γ. NH3 0,2 M	3.  2,8·10-3 Μ
Δ. NaOH 0,1 M	4.  2·10-5 Μ
Ε. NH4Cl 0,1 M	5.  10-10 M

Μονάδες 5

Α4. To pΗ διαλύματος NH₄Cl 10^-3 Μ, στους 25^ο C είναι δυνατό να έχει τιμή:

Α. 7	Β. 6
Γ. 3	Δ. 9

Μονάδες 5

Α5. Αντιστοιχείστε τα παρακάτω διαλύματα με pH που αυτά εμφανίζουν:

	Διάλυμα		pH
Α.	διάλυμα CH3COOH 0,1M	1.	1
Β.	διάλυμα CH3COOH 0,01M και CH3COONa 0,01M	2.	2,7
Γ.	διάλυμα CH3COOH 0,1M και HCl 0,1M	3.	3,4
Δ.	διάλυμα CH3COOH 0,01M	4.	5
Ε.	διάλυμα CH3COOΝα 0, 1M	5.	9,3

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β

Β1. Ποιες ουσίες ονομάζονται πρωτολυτικοί δείκτες; Τι ονομάζεται ισοδύναμο σημείο της εξουδετέρωσης ενός διαλύματος οξέος με πρότυπο διάλυμα βάσης;

Μονάδες 6

Β2. Πώς θα μεταβληθεί η συγκέντρωση ιόντων [Η₃Ο⁺] σε διάλυμα οξικού οξέος αν αραιωθεί με νερό; Δικαιολογήσατε.

Μονάδες 5

Β3. Δίδεται η αντίδραση HCOOH + H₂OD HCOO^- + H₃O⁺. Πως θα μεταβληθεί το pH αν προσθέσουμε στο δοχείο της αντίδρασης HCOONa; Εξηγείστε σε συντομία.

Μονάδες 5

Β4. Αν σε διάλυμα ΗΝΟ₂ προστεθεί α) στερεό ΝaΝΟ₂, β) αέριο ΗCl και γ) στερεό ΝaCl χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος, ποια η μεταβολή του βαθμού ιοντισμού του ΗΝΟ₂ και ποια του pH του διαλύματος σε κάθε περίπτωση;

Μονάδες 9

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Δίδεται η καμπύλη ογκομέτρησης διαλύματος ΗCl με πρότυπο διάλυμα NaOH. α)  Ποιος ο στόχος μιας ογκομέτρησης. Πώς ονομάζεται το σημείο Α; β) Γιατί στην ογκομέτρηση αυτή χρησιμοποιήσαμε δείκτη μπλε της βρωμοθυμόλης με pK_a =7,3 και όχι ηλιανθίνη που έχει pK_a =3,5. γ) Ο δείκτης μπλε της βρωμοθυμόλης σε έντονα όξινο περιβάλλον εμφανίζει κίτρινο χρώμα και σε έντονα βασικό μπλε. Τι χρώμα θα έχει το διάλυμα κατά την ογκομέτρηση:  Ι) σε pH=6, II) σε pH=6,5 και III) σε pH=9;

Μονάδες 18

Γ2. Διάλυμα CH₃COOH ογκομετρείται µε πρότυπο διάλυμα NaOH. Στο ισοδύναμο σημείο της ογκομέτρησης το διάλυμα είναι όξινο, ουδέτερο ή βασικό;  Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Διάλυμα CH₃COONa 0, 2M και όγκου ενός λίτρου εμφανίζει pH=9. Να προσδιοριστεί η σταθερά ιοντισμού (K_a) του  CH₃COOH καθώς και η K_b της συζυγούς του βάσης. Στο παραπάνω διάλυμα προσθέτουμε 8 g ακάθαρτου οξικού οξέος χωρίς σημαντική μεταβολή του όγκου του διαλύματος. Το pH του νέου διαλύματος  βρίσκεται pH=5. Ποια η περιεκτικότητα του ακάθαρτου οξικού οξέος σε καθαρό CH₃COOH; (Δίδεται M_r CH₃COOH =60)

Μονάδες 12

Δ2. Σε ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμείξουμε ένα διάλυμα Δ₁ ασθενούς οξέος ΗΑ, 0,05 Μ, με διάλυμα Δ₂ ΝaΑ το οποίο εμφανίζει pΗ=9. ώστε το τελικό διάλυμα να εμφανίζει pH = 4,7; (Σταθερά ιοντισμού ΗΑ: K_a= 10^-5 και log2=0,3)

Μονάδες 13

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙ ΣΤΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Ένα υδατικό διάλυμα είναι βασικό, όταν :

α. [ΟΗ^-] > [Η₃Ο⁺]                                                                                 β. [ΟΗ^-] < [Η₃Ο⁺]

γ. pH < 7                                                                                                δ. pΟH > 7                             

Μονάδες 3

Α2. Όξινο είναι το υδατικό διάλυμα της ουσίας :

α. ΝαCl,                                                                                                                 β. HCOONα,

γ. ΝΗ₄Cl,                                                                                               δ. NaOH

Μονάδες 3

Α3. Όξινο pH εμφανίζει το υδατικό διάλυμα της ένωσης:

α.   CΗ₃ΟΗ                                                                                            β.  NaBr

γ.   ΗCOΟNa                                                                                        δ.  CΗ₃NH₃Cl.                                                                                     

Μονάδες 3

Α4. Δίνεται ό,τι όλα τα διαλύματα της στήλης (I) έχουν ίδιες συγκεντρώσεις και για τις σταθερές ιοντισμού Κ_a του CH₃COOH και Κ_b της ΝΗ₃ ισχύει 10^-4 > Κ_a = Κ_b >10^-5. Να αντιστοιχήσετε το κάθε διάλυμα της στήλης (I) με την τιμή του pH της στήλης (II).

(I)	(II)
Α. διάλυμα CH3COOΝΗ4	α. pH = 1
Β. διάλυμα HCl	β. pH = 11,1
Γ. διάλυμα NH4Cl	γ. pH = 7
Δ. διάλυμα NaOH	δ. pH = 4,3
Ε. διάλυμα CH3COONa	ε. pH = 13
Ζ. διάλυμα NH3	ζ. pH = 2,9
Η. διάλυμα CH3COOH	η. pH = 9,7

Μονάδες 4

Α5. Ερωτήσεις τύπου «σωστό - λάθος» με αιτιολόγηση

§  Όλα τα οξέα σύμφωνα με τη θεωρία Brönstend - Lowry είναι υδρογονούχες ενώσεις.

§  Ο όξινος ή ο βασικός χαρακτήρας μιας χημικής ουσίας εξαρτάται από την αντίδραση στην οποία αυτή συμμετέχει.

§  Με δεδομένο ότι το ΗΝΟ₂ είναι ισχυρότερο οξύ από το HCN, προκύπτει ότι το ΝΟ₂^- είναι ισχυρότερη βάση από το CN-.

§  Αν διαλύσουμε μικρή ποσότητα NH₄Cl σε διάλυμα ΝΗ₃ η [ΟΗ^-] θα ελαττωθεί.

§  Αν το οξύ ΗΑ είναι ισχυρότερο από το οξύ ΗΒ, τότε κάθε διάλυμα του οξέος ΗΑ θα έχει μικρότερο pH από κάθε διάλυμα του οξέος ΗΒ της ίδιας θερμοκρασίας.

§  Κάθε ουδέτερο διάλυμα έχει pH = 7.

Μονάδες 12

ΘΕΜΑ Β

Β1. Το pH  του καθαρού νερού σε θερμοκρασία 60^ο C είναι ίσο με 6,5. Η διάσταση του νερού είναι εξώθερμη ή ενδόθερμη αντίδραση; Δικαιολογήσατε την απάντησή σας.

Μονάδες 6

Β2. Ο ηλεκτρολύτης HΔ χρησιμοποιείται σαν δείκτης και η σταθερή ισορροπίας της: ΗΔ + Η₂Ο D Δ- +Η₃Ο+ είναι ίση με Κ_ΗΔ=10^-4.

α. Αποδείξτε ποιο είναι το εύρος αλλαγής χρώματος του δείκτη αν η εμφάνιση του όξινου ή βασικού χρώματος του δείκτη γίνεται όταν [ΗΔ] >10·[Δ-] και  [Δ-] >10·[ΗΔ] αντίστοιχα.

β. Ενδείκνυται η χρήση του παραπάνω δείκτη για ογκομέτρηση διαλύματος CH₃COOH με πρότυπο διάλυμα ΚΟΗ; Δικαιολογήσατε την απάντησή σας.

Μονάδες 10

Β3. Εξηγείστε τον βασικό χαρακτήρα ενός διαλύματος όξινου θειούχου καλίου (KHS). Δίνεται για τα H₂S Κ₁= 10^-7 και Κ₂=10^-13

Μονάδες 9

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Δίνονται οι σταθερές ιοντισμού: Κ_α (HNO₂)   =  10^-3 , και Κ_a(ΗCO₃^-)  = 5·10^-11  και  Κ_W =10^-14  Να προβλέψετε προς ποια κατεύθυνση είναι μετατοπισμένη η ισορροπία: ΝΟ₂^-(aq) + ΗCO₃^-(aq) D HNO₂(aq) + CO₃^2-(aq). Δικαιολογήσατε την απάντησή σας.

Μονάδες 10

Γ2. Τρία διαλύματα Α, Β και Γ βρίσκονται σε θερμοκρασία θ₁. Το διάλυμα Α είναι διάλυμα του ασθενούς οξέος ΗΑ συγκέντρωσης C Μ και έχει pH=3. Το διάλυμα Β είναι διάλυμα άλατος του A^- με νάτριο (NaΑ) συγκέντρωσης C Μ και έχει pH=9,5. Το διάλυμα Γ προέκυψε από την ανάμειξη ίσων όγκων από τα διαλύματα Α και Β και έχει pH=5. Να προσδιορίσετε αν η θερμοκρασία θ₁ είναι μεγαλύτερη, ίση ή μικρότερη από τους 25^ο C, όπου το K_w=10^-14.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Σε 2000 mL διαλύματος ασθενούς (Κa <10^-3) οξέος ΗΑ 0,025 Μ προστίθεται  0,02 mol στερεού KHSO₄  χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος. Το pH τότε γίνεται ίσον με 2. Να υπολογιστεί η  Κ_a του οξέος ΗΑ αν δίδεται ότι το H₂SO₄ στην δεύτερη διάσταση έχει σταθερά ισορροπίας Κ₂=10^-2 

Μονάδες 12

Δ2. Σε 200 mL διαλύματος που περιέχει CΗ₃CΟΟH 1Μ και CΗ₃CΟΟΝa 0,1Μ προστίθενται σταγόνες δείκτη ΗΔ. Στο διάλυμα αυτό οι συγκεντρώσεις της βασικής και της όξινης μορφής του δείκτη είναι ίσες. Ποια η ελάχιστη ποσότητα σε g  CΗ₃CΟΟΝa πρέπει να προστεθούν στο παραπάνω διάλυμα (χωρίς μεταβολή του όγκου του) ώστε να επικρατήσει το χρώμα της βασικής μορφής του δείκτη; Το χρώμα της μιας μορφής του δείκτη επικρατεί στο χρώμα της άλλης η συγκέντρωσή της επικρατούσας μορφής είναι 10πλάσια της άλλης.

Μονάδες 13

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙΙ ΣΤΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις ισχύει όταν υδατικό διάλυμα ασθενούς ηλεκτρολύτη αραιώνεται με νερό, σε σταθερή θερμοκρασία;

α. το pH του διαλύματος πάντοτε μειώνεται                             β. η συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη στο διάλυμα αυξάνεται

γ. η σταθερά ιοντισμού του ηλεκτρολύτη μειώνεται.               δ. ο βαθμός ιοντισμού του ηλεκτρολύτη αυξάνεται.

Μονάδες 3

Α2. Όξινο είναι το υδατικό διάλυμα της ένωσης:

α.  KClΟ                                                                                          β.  NaBr

γ.  NaClΟ₄                                                                                                                                  δ.  RNH₃Cl.                                                                                          

Μονάδες 3

Α3. Ποιο από τα παρακάτω ζεύγη ουσιών αποτελεί συζυγές ζεύγος οξέος-βάσης, κατά Brοnsted-Lowry.

α. ΝΗ₄⁺-ΝΗ₂^-                                                                                                                       β. Η₃Ο⁺-ΟΗ^-

γ. Η₂CO₃-CO₃^2-                                                                                                                δ. HCl - Cl^-                                                                                         

Μονάδες 3

Α4. Να κάνετε τις αμφιμονοσήμαντες αντιστοιχήσεις μεταξύ των στοιχείων της στήλης (I), της στήλης (II) και της στήλης (ΙII).

(I) συγκέντρωση διαλύματος	(II) διαλυμένη ουσία	(III) pH
Α. 0,1Μ	1. HCl	α. 12
Β. 0,01Μ	2. Ba(OH)2	β. 2
Γ. 0,05Μ	3. KOH	γ. 3
Δ. 5×10-4Μ	4. CH3COOH	δ. 13
		ε. 11

Μονάδες 4

Α5. Ερωτήσεις τύπου «σωστό - λάθος» με αιτιολόγηση

§  Προσθήκη στερεού ΚClO₄ στο νερό χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος  μεταβάλει τη [Η₃Ο⁺]

§  Το διάλυμα ΝΗ₄ΝΟ₂ είναι όξινο στους 25^ο C οπότε K_{a HNO2} >K_{b NH3.}

§  Αραίωση οποιαδήποτε διαλύματος οξέος συνεπάγει την αύξηση του βαθμού ιοντιμού του.

§  Αν διαλύσουμε μικρή ποσότητα NH₄Cl σε διάλυμα ΝΗ₃ η [ΟΗ^-] θα ελαττωθεί.

§  Αν σε διάλυμα οξέος συγκέντρωσης C προσθέσω διάλυμα οξέος ΗΒ συγκέντρωσης επίσης C τότε το pH του διαλύματος θα μειωθεί.

§  Όταν σε κάποιο δείκτη HΔ οι τιμές Κ_{a ΗΔ} και pH είναι ίσες τότε [Δ^-]=[ΗΔ] .

Μονάδες 12

ΘΕΜΑ Β

Β1. Οι παρακάτω αντιδράσεις είναι μετατοπισμένες προς τα δεξιά

HCO₃^- +HF D H₂CO₃ + F^-

CH₃O^- +H₂CO₃ D CH₃OH + HCO₃^-

Κατατάξτε τις βάσεις που εμφανίζονται στις παραπάνω αντιδράσεις κατά αυξανόμενη ισχύ.

Μονάδες 8

Β2. Ογκομετρούμε με το ίδιο πρότυπο διάλυμα NaOH δύο μονοπρωτικά οξέα ίδιας συγκέντρωσης εκ των οποίων το ένα, το ΗΑ, είναι ισχυρό και το άλλο, το HB, ασθενές. Να περιγράψετε τις διαφορές που θα εμφανίσουν οι δύο καμπύλες ογκομέτρησης.

Μονάδες 9

Β3. Να εξηγήσετε πώς επηρεάζεται ο βαθμός ιοντισμού και το pH ενός διαλύματος οξέος ΗΑ αν αυτό αραιωθεί ώστε το τελικό διάλυμα να έχει 100πλάσιο όγκο από τον αρχικό.

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Να εξηγήσετε προς τα που είναι μετατοπισμένες οι αντιδράσεις ιοντισμού των: α) HNO₂, β) HBr, γ) ΝΗ₄⁺ και δ) CΗ₃Ο^- Δίνονται K_{a HNO2} = 10^-4, K_{b NH3}= 10^-5, και ότι το ΗΝΟ₂ είναι ασθενέστερο οξύ από το Η₃Ο⁺.

Μονάδες 10

Γ2. Τέσσερα διαλύματα  όγκου 20 mL ογκομετρούνται με το ίδιο πρότυπο διάλυμα NaOH. Στον παρακάτω πίνακα εμφανίζονται τα διαλύματα με τις ουσίες που περιέχουν και τον όγκο NaOH που απαιτήθηκε για να φτάσουμε .στο τελικό  σημείο της ογκομέτρησης

	Διάλυμα A: ΗCl	Διάλυμα Β: ΗCl	Διάλυμα Γ: CH3COOH	Διάλυμα Δ: CH3COOH
Όγκος  NaOH	35 mL	40 mL	35 mL	40 mL

Συγκρίνατε τις τιμές α) των συγκεντρώσεων των διαλυμάτων, β) των αρχικών pH που είχαν τα διαλύματα και γ) των  pH που έχουν  στο τελικό σημείο της ογκομέτρησης.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Σε 200 mL διαλύματος KHSO₄ 2Μ προστίθεται  x  mL διαλύματος ΚΟΗ 2Μ. Το διάλυμα Δ₁ που προκύπτει έχει pH =2. Να προσδιορίσετε τον όγκο x.  Δίδεται ότι το H₂SO₄ στην δεύτερη διάσταση Κ₂=10^-2 και ότι γίνονται οι γνωστές προσεγγίσεις.

Μονάδες 15

Δ2. Σε ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμείξουμε ένα διάλυμα Δ₁ του ασθενούς οξέος ΗΑ, που εμφανίζει βαθμό ιοντισμού α₁=0,01, με διάλυμα Δ₂ του ίδιου οξέος το οποίο εμφανίζει βαθμό ιοντισμού α₂=0,04, ώστε το τελικό διάλυμα να εμφανίζει βαθμό ιοντισμού α₁=0,02

Μονάδες 10

                                                        

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι ΣΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΩΝ

ΘΕΜΑ Α

Επιλέξτε την σωστή απάντηση

Α1. Η υποστιβάδα 2p αποτελείται από              

α. δύο ατομικά τροχιακά	β. ένα ατομικό τροχιακό
γ. τρία ατομικά τροχιακά	δ. το πολύ τρία ατομικά τροχιακά

Μονάδες 5

Α2. Κάθε τροχιακό καταλαμβάνεται από:

α. δύο ηλεκτρόνια με παράλληλα spin	β. ένα ή περισσότερα ζεύγη ηλεκτρονίων
γ. κανένα, ένα ή δύο ηλεκτρόνια	δ. από οσαδήποτε ηλεκτρόνια.

Μονάδες 5

Α3. Ένα χημικό στοιχείο ανήκει στην 3η περίοδο του Π.Π. όταν:

α. ο ατομικός του αριθμός είναι μεγαλύτερος από 10 β. διαθέτει τρία ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα γ. είναι συμπληρωμένη η τρίτη ηλεκτρονιακή του στιβάδα δ. η εξωτερική του στιβάδα είναι η Μ.

Μονάδες 5

Α4. Τα ατομικά τροχιακά 2s και 3s διαφέρουν:

α. κατά το μέγεθός τους	β. κατά το σχήμα τους
γ. κατά τον προσανατολισμό τους στο χώρο	δ. σε όλα τα παραπάνω.

Μονάδες 5

Α5. Ποια από τις επόμενες ηλεκτρονιακές δομές αντιστοιχεί σε ένα ουδέτερο άτομο φθορίου (₉F) σε διεγερμένη κατάσταση;

α. 1s2 2s2 2p6	β. 1s2 2s1 2p6
γ. 1s2 2s2 2p5	δ. 1s1 2s1 2p7

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β

Β1. Διατυπώσατε την αρχή αβεβαιότητας του Heisenberg και το κανόνα του Hund

Μονάδες 7

Β2. Συγκρίνετε την ατομική ακτίνα του ₁₉Κ με τις ατομικές ακτίνες του ₂₀Ca και ₁₁Νa. Δικαιολογήσατε τις απαντήσεις σας.

Μονάδες 6

Β3. Συμπληρώστε σε κάθε κενό ορθογώνιο του παρακάτω πίνακα τους αριθμούς που εκφράζουν το μέγιστο αριθμό ηλεκτρονίων που μπορεί να περιέχονται στην αντίστοιχη στιβάδα, υποστιβάδα, ατομικό τροχιακό ή άτομο.

	στιβάδα L	υποστιβάδα p	υποστιβάδα s	τροχιακό d	άτομο με δύο στιβάδες	άτομο με δύο υποστιβάδες
μέγιστος αριθμός e

Μονάδες 12

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Οι τέσσερεις πρώτες ενέργειες ιοντισμού ενός στοιχείου Χ είναι E₁=700 kJ/mol, E₂=1400 kJ/mol, E₃=7800 kJ/mol, και E₄=12000 kJ/mol. Σε ποια ομάδα του περιοδικού πίνακα ανήκει το στοιχείο;  Πως αντιδρά το οξείδιο του στοιχείου Χ με HCl;

Μονάδες 10

Γ2. Τα στοιχεία Α, Β, Γ και Δ έχουν διαδοχικούς ατομικούς αριθμούς, ανήκουν ανά δύο στον ίδιο τομέα του Π.Π. και το σύνολο των ηλεκτρονίων του καθενός από αυτά κατανέμονται σε τρεις στιβάδες. α) Εξετάστε σε ποια περίοδο και σε ποια ομάδα του Π.Π. ανήκει καθένα από τα στοιχεία Α, Β, Γ και Δ. β) Υπολογίστε τους ατομικούς αριθμούς όλων των στοιχείων που ανήκουν στην ίδια ομάδα του Π.Π. με το στοιχείο Δ.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ  Δ

Δ1. Να διατάξετε τα στοιχεία ₁₆S, ₁₀Ne, ₁₂Mg, και ₁₉K κατά σειρά αυξανόμενου αριθμού ηλεκτρονιακών ζευγών που περιέχονται στη στιβάδα σθένους των ατόμων τους. Επεξηγήστε πως το προσδιορίσατε

Μονάδες 15

Δ2. Η ενέργεια του ηλεκτρονίου του υδρογόνου στην θεμελιώδη κατάστασή του είναι ίση με –k Joule. Υπολογίστε σε συνάρτηση με το k την ενέργεια που θα αποδοθεί από την μετάπτωση ενός ηλεκτρονίου του υδρογόνου από την Μ στοιβάδα στην L.

Μονάδες 10

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙI ΣΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΩΝ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Μεταξύ των ενεργειών Ε_2p και Ε_3s των υποστιβάδων 2p και 3s: 

α. ισχύει Ε_3s < Ε_2p                                            β. ισχύει Ε_3s £ Ε_2p

γ. ισχύει Ε_3s > Ε_2p                                            δ. δεν είναι δυνατή η σύγκριση.

Α2. Ο μικρότερος ατομικός αριθμός του στοιχείου, το άτομο του οποίου στη θεμελιώδη κατάσταση έχει συνολικά 7 ηλεκτρόνια σε τροχιακά s είναι:         α. 7    β. 13          γ. 19      δ. 29.

Α3. Ένα χημικό στοιχείο ανήκει στον τομέα p του Π.Π. όταν:

α. έχει συμπληρωμένες τις υποστιβάδες p

β. έχει τουλάχιστον ένα ηλεκτρόνιο σε p ατομικό τροχιακό

γ. τα ηλεκτρόνιά του με την περισσότερη ενέργεια βρίσκονται σε p-τροχιακό

δ. όλα τα p-τροχιακά του είναι ασυμπλήρωτα.

Α4. Σε ένα άτομο ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων τα οποία χαρακτηρίζονται με τους κβαντικούς αριθμούς: i) n =3,l=2,  ii) n=2,l=1,ml=-1 και  iii)  n = 3, l = 3 είναι αντίστοιχα:

α. 18, 4 και 18                                                  γ.     10, 6 και 14

β. 10, 2 και 0                                                     δ.    10, 2 και 14.

Α5. Η επίλυση των κυματοσυναρτήσεων Schrodinger σε δύο θέσεις Α και Β γύρω από τον πυρήνα  He+ δίνουν τιμές ψ₁=0,1 και ψ₂=0,2 αντίστοιχα. Αιτιολογείστε πόσες φορές πιο πιθανό είναι να βρεθεί στην θέση Β το ηλεκτρόνιο σε σχέση με την θέση Α.

Μονάδες 5x5

ΘΕΜΑ Β

Β1. Αντιστοιχήστε τον κάθε κβαντικό αριθμό της στήλης (II) με μία από τις τιμές που μπορεί να πάρει (στήλη I), καθώς και με την πληροφορία που μας παρέχει και η οποία αναφέρεται στη στήλη (III).

(I)τιμή κβαντικού αριθμού	(II)είδος κβαντικού αριθμού	(III)τι καθορίζει
Α. -2	1.   l	α. προσανατολισμός ατομικού τροχιακού
Β. -1/2	2.   ml	β. σχήμα ατομικού τροχιακού
Γ.  2	3.   n	γ. φορά ιδιοπεριστροφής ηλεκτρονίου
Δ.  3	4.   ms	δ. μέγεθος ατομικού τροχιακού

Μονάδες 6

Β2. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή, σε υποστιβάδες, του ιόντος ₂₆Fe²⁺.  Να γράψετε τις τετράδες των κβαντικών αριθμών των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας του ατόμου ₂₆Fe στη θεμελιώδη κατάσταση.

Μονάδες 4

Β3. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; Δικαιολογείστε τις απαντήσεις σας

α.   Στα πολυηλεκτρονικά άτομα οι ενεργειακές στάθμες των υποστιβάδων της ίδιας στιβάδας ταυτίζονται.

β.   Σε ένα πολυηλεκτρονιακό άτομο, ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που έχουν κβαντικούς αριθμούς n = 2 και l = 1, είναι δύο (2).

γ.   Η ενέργεια πρώτου ιοντισμού του ₁₁Να είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια πρώτου ιοντισμού του ₁₉Κ.

δ.   Το στοιχείο ₂₉Cu ανήκει στα στοιχεία μετάπτωσης.

ε.  Στοιχείο που βρίσκεται στη θεμελιώδη κατάσταση και έχει ηλεκτρονιακή δομή 1s²2s²2p³, ανήκει στην ομάδα 13 (ΙΙΙΑ) του Περιοδικού Πίνακα.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Ποια η αρχή της ελάχιστης ενέργειας για την δόμηση πολυηλεκτρονιακών ατόμων;

Μονάδες 5

Γ2. Η μάζα του πρωτονίου (m_p) είναι 1836 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του ηλεκτρονίου (m_e). Αν τα δύο αυτά σωματίδια κινούνται με την ίδια ταχύτητα, ποια είναι η σχέση των αντιστοίχων μηκών κύματος λ_p και λ_e;

Μονάδες 5

Γ3. Να διατάξετε τα στοιχεία ₁₆S, ₁₀Ne, ₁₂Mg, ₃₅Br και ₁₉K κατά σειρά αυξανόμενου αριθμού ηλεκτρονιακών ζευγών που περιέχονται στη στιβάδα σθένους των ατόμων τους.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Τα άτομα των στοιχείων Σ₁, Σ₂, Σ₃, Σ₄ και Σ₅ έχουν στη θεμελιώδη κατάσταση αντίστοιχα 13, 5, 2, 6 και 14 ηλεκτρόνια των οποίων η τιμή του κύριου κβαντικού αριθμού n είναι 3. α) Υπολογίστε τους ατομικούς αριθμούς των στοιχείων Σ₁, Σ₂, Σ₃, Σ₄ και Σ₅. β) Βρείτε την περίοδο και την ομάδα του Π.Π. στην οποία ανήκει καθένα από τα στοιχεία αυτά. γ) Ταξινομήστε τα στοιχεία αυτά σε μέταλλα, αμέταλλα. Ποια απ’ αυτά ανήκουν στα στοιχεία μετάπτωσης;

Μονάδες 15

Δ2. Κατατάξτε τα στοιχεία ₇Ν, ₈Ο, ₉F και ₁₅Ρ κατά αυξανόμενη ατομική ακτίνα αιτιολογώντας την απάντησή σας

Μονάδες 10

 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ Ι

ΘΕΜΑ Α

Α1. Σε τρία δοχεία περιέχονται τρία διαφορετικά αέρια με χημικό τύπο C₂H_x. Για να ταυτοποιήσουμε το αέριο κάθε δοχείου  χρειαζόμαστε τα αντιδραστήρια….

α. Br₂/CCl₄ και ΗCl

β. Na και CuCl/NH₃

γ. Br₂/CCl₄  και CuCl/NH₃

δ. Na και ΗCl

Μονάδες 4

Α2. Η ένωση C₄H₆ περιέχει….

α.  11 σ δεσμούς

β.  7 σ και 4 π δεσμούς

γ.  8 σ και 2 π δεσμούς

δ.  9 σ και 2 π δεσμούς                                                                                               

Μονάδες 4

Α3. Αέριο προϊόν (σε συνθήκες περιβάλλοντος) παράγεται …..

α. στην αντίδραση πλήρους οξείδωσης της αιθανάλης  με όξινο διάλυμα  υπερμαγγανικού καλίου                                                           

β. στην αντίδραση νερού με προπανομαγνησιοχλωρίδιο

γ. στην αντίδραση Βr₂ με εξένιο 1                                              

δ. στην αντίδραση  CuCl/NH₃ σε προπίνιο

Μονάδες 4

Α4. Στην αντίδραση υδροχλωρίου με βουτένιο 2 …

α. παράγεται  ένα μόνο προϊόν                                                  

β. παράγονται δύο προϊόντα σε ίση αναλογία

γ. παράγεται ένα προϊόν σε μεγαλύτερη ποσότητα σε σχέση με το δεύτερο προϊόν                                       

δ. δεν παράγεται κανένα προϊόν

Μονάδες 4

Α5. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος

α. Μόνο μία πεντανόλη δίνει τη αλογονοφορμική αντίδραση

β. Μία μόνο οργανική ένωση αντιδρά και με το φελίγγειο υγρό και με αλκαλικό διάλυμα ιωδίου

γ. Η προσθήκη νερού σε αλκένιο οδηγεί πάντα στη σχηματισμό δευτεροταγούς ή τριτοταγούς αλκοόλης

Μονάδες 3

Δικαιολογήσατε τις απαντήσεις σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ Β

Μονάδες 4

Β1. Να εξηγήσετε με βάση την θεωρία του δεσμού σθένους και τον υβριδισμό τους δεσμούς που σχηματίζονται μεταξύ των διαφόρων ατόμων του μορίου του αιθενίου

Μονάδες 6

Β2. Γράψτε τους συντακτικούς τύπους των παρακάτω ενώσεων:

1.φορμαλδεΰδη	2. ισοπρόπυλομαγνησιοχλωρίδιο	3. α- υδροξυπροπανικό οξύ
4. διμεθυλαμίνη	5. βινυλοχλωρίδιο	6. οξαλικό οξύ
7. προπανονιτρίλιο	8. υδροχλωρικό άλας διαιθυλαμίνης	9. προπανοξείδιο του καλίου

Μονάδες 9

Β3. Σε πέντε δοχεία με αρίθμηση 1 έως 5 υπάρχουν πέντε διαφορετικές στο καθένα μη κυκλικές κορεσμένες οργανικές ενώσεις, που όλες περιέχουν τρία άτομα άνθρακα και ένα άτομο οξυγόνου στο μόριό τους. Με δοκιμές διαπιστώθηκαν τα εξής:

Με Na αντιδρούν οι ουσίες που περιέχονται στα δοχεία 1 και 5

Με I₂/NaOH σχηματίζουν κίτρινο ίζημα οι ουσίες που περιέχονται στα δοχεία 3 και 5

Με KMnO₄/ H₂SO₄ αντιδρούν οι ουσίες που περιέχονται στα δοχεία 1, 4 και 5

Ποιοι οι συντακτικοί τύποι όλων των ενώσεων και σε ποιο δοχείο περιέχεται η καθεμιά;

Μονάδες 6

Β4. Με ποια αντιδραστήρια Griniard και την κατάλληλη καρβονυλική ένωση μπορούμε να παρασκευάσουμε την  3 μέθυλο 3 εξανόλη;

Μονάδες 3

Γράψτε μία από τις παραπάνω αντιδράσεις σχηματισμού.

Μονάδες 1

ΘΕΜΑ Γ^ο

Γ1. Ορισμένα  mol  πεντανοδιόλης 2,4 αντιδρά με I₂/NaOH δίνοντας διπλάσια mol ιωδοφορμίου. Να γραφούν τα στάδια καθώς και η συνολική αντίδραση της παραπάνω μετατροπής.

Μονάδες 5

Γ2. Δίνονται οι παρακάτω μετατροπές στις οποίες οι ενώσεις Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Θ και Λ είναι τα κύρια οργανικά προϊόντα.

Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, B, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι και Λ. Όλες οι παραπάνω αντιδράσεις θεωρούνται ποσοτικές και μονόδρομες, ως προς τα κύρια αναμενόμενα προϊόντα

Μονάδες 15

Να γράψετε την αντίδραση της πλήρους οξείδωσης της ένωσης Ζ µε διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου οξινισμένου µε θειικό οξύ και να υπολογίσετε πόσα mL διαλύματος KMnO₄ 0,1 Μ απαιτούνται για την πλήρη οξείδωση 0,1 mol της αλκοόλης;

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Δ

Μίγμα δύο κορεσμένων μονοσθενών αλκοολών C_vH_2v+1OH και C_μΗ_2μ+1ΟΗ (όπου ν και μ μικρότερα του 4 και όπου τα mol της δεύτερης αλκοόλης είναι διπλάσια από τα mol της πρώτης) χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη.

Το πρώτο μέρος απαιτεί για την πλήρη καύση του 0,75 mol οξυγόνου

Το δεύτερο μέρος με επεξεργασία με αλκαλικό διάλυμα ιωδίου δίνει 39,4 g  κίτρινου στερεού.

Ποιες είναι οι αλκοόλες που αποτελούν το μίγμα και ποια η σύσταση του αρχικού μίγματος.

Μονάδες  25

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΙΙ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Ελάττωση του αριθμού ανθράκων στο οργανικό προϊόν σε σχέση μα το οργανικό αντιδρών εμφανίζεται …

α. στη σύνθεση κυανιδρίνης

β. στην οξείδωση αλκοολών

γ. σε όλες στις αντιδράσεις προσθήκης

δ. στην αλογονοφορμική αντίδραση

Μονάδες 5

Α2. Η ένωση C₃H₆ περιέχει δεσμό μεταξύ τροχιακών …

α.  sp²-p

β.  sp-sp²

γ.  s-s

δ. p - p                                                                                            

Μονάδες 5

Α3. Δεν παράγεται αέριο προϊόν (σε συνθήκες περιβάλλοντος) στην αντίδραση …..

α. πλήρους οξείδωσης της φορμαλδεϋδης  με όξινο διάλυμα  υπερμαγγανικού καλίου                                                

β. νερού με προπανομαγνησιοχλωρίδιο

γ. Νa με 2 υδροξυπροπανικό νάτριο                                        

δ. νερού με εξανομαγνησιοχλωρίδιο

Μονάδες 5

Α4. Η παραγωγή αμίνης από αλκυλονιτρίλιο είναι αντίδραση …

α. οξειδοαναγωγής                                                       

β. υποκατάστασης

γ. απόσπασης                                               

δ. οξέως και βάσης  κατά Bronsted Lowry

Μονάδες 5

Α5. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος

α. Η παραγωγή καστανέρυθρου ιζήματος με την επίδραση CuCl /NH₃ σε οργανική ένωση μας δείχνει ότι η οργανική ένωση είναι αλκίνιο-1.

β. Είναι δυνατή η παρασκευή 2 μεθυλο βουτανόλης 2  με αιθυλομαγνησιοχλωρίδιο και κατάλληλη καρβονυλική ένωση.

γ. Η προσθήκη νερού σε αλκένιο οδηγεί πάντα στο σχηματισμό δευτεροταγούς ή τριτοταγούς αλκοόλης

δ. Επίδραση διαλύματος Tollens στην μεθανάλη οδηγεί στην παραγωγή CO₂.

ε. Όλα τα αλκίνια εμφανίζουν όξινες ιδιότητες.

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β

Β1. Πόσοι σ και πόσοι π δεσμοί περιέχονται στο μόριο της προπεν(2)όλης 1;

Μονάδες 2

Β2. Να γράψετε μεταξύ ποιων τύπων τροχιακών δημιουργούνται οι δεσμοί  που σχηματίζονται μεταξύ των διαφόρων ατόμων του μορίου της 2 χλωροπροπεν(2)όλης 1.

Μονάδες 8

Β3. Γράψτε τους συντακτικούς τύπους των παρακάτω ενώσεων:

1.φαινολικό νάτριο	2. μιας κυανιδρίνης	3. οξικός ισοβουτυλεστέρας
4. διαιθυλομεθυλαμίνη	5. θειονυλοχλωρίδιο	6. ακρυλονιτρίλιο

Μονάδες 6

Β4. Μερικές αντιδράσεις οργανικών ουσιών οδηγούν σε αποκλειστικά ανόργανα προϊόντα. Γράψτε  δύο  αντιδράσεις, διαφορετικών κατηγοριών, με τις οποίες οργανική ένωση της επιλογής σας οδηγεί σε ανόργανα προϊόντα.

Μονάδες 4

Β5. Ένα δοχείο περιέχει μια αλκοόλη με χημικό τύπο C₄H₁₀O. Με ποιες χημικές αντιδράσεις θα μπορέσουμε να προσδιορίσουμε τι τάξεως αλκοόλη είναι; Να γραφούν οι αντιδράσεις

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Δίνεται η παρακάτω αλληλουχία αντιδράσεων.  Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, B, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ, Λ και Μ.

Μονάδες 15

Να γράψετε τις αντιδράσεις στις οποίες συμμετέχουν στα αντιδρώντα οι ενώσεις Α, Β και Κ;

Μονάδες 5

Γ2. Ποια είναι η οργανική ένωση με τον ελάχιστο αριθμό ανθράκων που ταυτόχρονα έχει τις παρακάτω ιδιότητες α) δίνει την αλογονοφορμική αντίδραση β) με επίδραση Na ελευθερώνει αέριο και γ) 3 mol της ένωσης απαιτούν 1 mol K₂Cr₂O₇ σε όξινο περιβάλλον για την πλήρη οξείδωσή τους. Δικαιολογείστε την απάντησή σας με τις κατάλληλες αντιδράσεις.

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Δ

Μίγμα δύο κορεσμένων αλκοολών έχει μάζα 16,6 g.

Σε μέρος του μίγματος επιδρά αρχικά SOCl₂ και στα προϊόντα επιδρούν διαδοχικά KCN και ακολούθως Η₂Ο οπότε αφού οξινισθούν τα τελικά προϊόντα λαμβάνουμε δύο οργανικές ενώσεις Α και Β

Σε άλλο μέρος του μίγματος επίδραση Ι₂ / ΝaΟΗ δίνει κίτρινο στερεό, που οφείλεται στην αντίδραση μόνο του ενός συστατικού του μίγματος.

Τέλος η μισή από την αρχική ποσότητα του μίγματος απαιτεί για την πλήρη οξείδωσή της 120 mL  οξινισμένου διαλύματος  ΚΜnO₄ 1 Μ, ενώ τα τελικά προϊόντα της αντίδρασης είναι οι ενώσεις Α και Γ που ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά.

Ποιες είναι οι αλκοόλες και ποια η σύσταση του μίγματος;

Μονάδες 25

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Ι

ΘΕΜΑ Α

Α1. Σε δύο υδατικά διαλύματα, αποκαθίστανται οι εξής ισορροπίες : HS^- + CN- DS^2- + HCN και HCl + HS^- DCl^- + H₂S

Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή :

α. Το HCN είναι ισχυρότερο οξύ από το HS^- .

β. Το ΗS^- δρα αμφιπρωτικά.

γ. Το H₂S και το S^2- είναι συζυγές ζευγάρι οξέος - βάσης.

δ. Το S^2- είναι ισχυρότερη βάση από το CN^- .

Μονάδες 5

Α2. H ταχύτητα της αντίδρασης   Α   +   Β   ®   Γ , εκφράζει:

α. το ρυθμό με τον οποίο αυξάνεται η μάζα του Γ

β. το ρυθμό με τον οποίο αυξάνεται το πλήθος των mol του Γ

γ. το πηλίκο της μεταβολής των mol ενός αντιδρώντος ή προϊόντος προς τον  αντίστοιχο χρόνο

δ. την απόλυτη τιμή του ρυθμού μεταβολής της συγκέντρωσης ενός αντιδρώντος ή προϊόντος.

Μονάδες 5

Α3. Δεσμός σ που προκύπτει με επικάλυψη sp₂-sp₂ υβριδικών τροχιακών υπάρχει στην ένωση

α. CH₄

β. CH₃ - CH₃

γ. CH₂ = CH₂

δ. C₂H₂

Μονάδες 5

Α4. α. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή, σε υποστιβάδες, του ιόντος ₂₆Fe²⁺ .

β. Να γράψετε τις τετράδες των κβαντικών αριθμών των ηλεκτρονίων της στιβάδας σθένους του ατόμου ₂₆Fe στη θεμελιώδη κατάσταση.

Μονάδες 4

Α5. Να συμπληρώσετε στη στήλη (ΙΙ) το κατάλληλο αντιδραστήριο και τις συνθήκες - όπου χρειάζεται - ώστε να μετατραπεί η ένωση της στήλης (Ι) στην ένωση στης στήλης (ΙΙΙ) : 

(Ι)	(ΙΙ)	(ΙΙΙ)
α. αιθυλοχλωρίδιο		αιθανόλη
β. προπανόνη		2 μέθυλο 2 υδρόξυ προπανονιτρίλιο
γ. 1- βουτένιο		2-χλωροβουτάνιο

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ Β

Β1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; Αιτιολογείστε με συντομία τις επιλογές σας:

α. Σε κάθε υποστιβάδα αντιστοιχούν 2·(2l+1) ηλεκτρόνια (όπου l είναι ο αζιμουθιακός κβαντικός αριθμός).

β. Προσθήκη ΝΗ₄Cl_(s) σε ΝΗ_3(aq) προκαλεί ελάττωση του pΗ του διαλύματος της αμμωνίας.

γ. Ένα υδατικό διάλυμα με pΗ = 7 στους 37 °C είναι όξινο.

δ. Το στοιχείο Χ έχει στη θεμελιώδη κατάσταση 2 ασύζευκτα (μονήρη) ηλεκτρόνια στην 3d υποστιβάδα. Ο μέγιστος δυνατός ατομικός αριθμός του Χ είναι 22.

 ε. Στην αντίδραση 2 Η₂Ο₂ → 2 Η₂Ο + Ο₂ το Η₂Ο₂ συμπεριφέρεται και ως οξειδωτικό και ως αναγωγικό.

Μονάδες 10

Β2. Να γίνουν οι διακρίσεις στα ακόλουθα ζευγάρια οργανικών ενώσεων και να γραφούν οι αντίστοιχες αντιδράσεις:

α) οξικό οξύ, φαινόλη,

β) 2- μεθυλο- 1- προπανόλη, 2- μεθυλο- 2- προπανόλη

γ) βουτίνιο1, βουτίνιο 2

Μονάδες 6

Β3. Σε δοχείο μεταβλητού όγκου, όταν ο όγκος είναι ίσος με  V  υπάρχουν σε ισορροπία αέρια Α και Β σε αναλογία mol 1:2 αντίστοιχα, σύμφωνα με την αντίδραση: A(g) D 2 B(g). Όταν μειωθεί ο όγκος του δοχείου σε V΄ η ποσότητα του ενός αερίου στην νέα χημική ισορροπία υποδιπλασιάζεται. Να βρεθεί η αναλογία όγκων V : V΄αν γνωρίζουμε ότι κατά την διάρκεια του πειράματος η θερμοκρασία παρέμενε σταθερή.

Μονάδες 9

ΘEΜΑ Γ

Μία ποσότητα ενός άκυκλου αέριου υδρογονάνθρακα Α διοχετεύεται σε διάλυμα Βr₂ σε CCl₄, οπότε αυξάνεται η μάζα του διαλύματος κατά 0,042 g. Μετά την πλήρη απομάκρυνση του τετραχλωράνθρακα [CCl₄,] και της περίσσειας ποσότητας βρώμιου (Βr₂), απομονώνεται ελαιώδες υγρό, που η μάζα του βρέθηκε ίση με 0,202 g.

α) Να προσδιοριστεί ο συντακτικός τύπος του υδρογονάνθρακα Α και

Μονάδες 15

β) να γραφούν οι εξισώσεις των αντιδράσεων στο παρακάτω διάγραμμα ροής.

 A    B     Γ      Δ

 Δ      Ε       Α

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Δ

Ένα διάλυμα Δ₁ μονοπρωτικού οξέος ΗΑ 0,1 Μ έχει pH = x. Όταν προσθέσουμε μικρή ποσότητα άλατος ΝaΑ, χωρίς μεταβολή του όγκου, το διάλυμα που προκύπτει έχει pH = x.

α)Τι συμπεραίνετε για την ισχύ του ΗΑ και ποια η τιμή του x ;

Μονάδες 5

β) Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμίξουμε το διάλυμα Δ₁ με διάλυμα Δ₂ ΝaΟΗ 0,1 Μ, ώστε να προκύψει διάλυμα με pH = 2x ;

Μονάδες 8

γ) Διάλυμα Δ₃ περιέχει  ΝΗ₃ Μικρή ποσότητα όγκου V του διαλύματος Δ₃ ογκομετρείται με την αναγκαία ποσότητα από το διάλυμα Δ₁. Στο ισοδύναμο σημείο διαπιστώθηκε ότι καταναλώθηκε διάλυμα  Δ₁ όγκου 2 V.  Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμίξουμε ποσότητες από τα διαλύματα Δ₁ και Δ₃ ΝΗ₃, ώστε να προκύψει ρυθμιστικό διάλυμα με pH = 9 ; Δίνεται Κ_b NH₃ = 10^{- 5}.

Μονάδες 12

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Στο χλωροαιθένιο εμφανίζονται σ δεσμοί με επικαλύψεις τροχιακών ….

α. s-sp²,  sp²-sp².

β. s-p, p –sp²,  sp²-sp².

γ. s-sp², p –sp²,  sp²-sp²

δ. p-p, p –sp²,  sp²-sp²

Μονάδες 4

Α2. Η αύξουσα διάταξη κατά μέγεθος ατομικής ακτίνας των στοιχείων ₁₉Κ, ₁₁Νa και ₁₂Mg είναι

α. Κ-Νa-Μg

β. Mg-Na-K

γ. Na-Mg-K

δ. K-Mg-Na

Μονάδες 4

Α3. Το Cl στην ένωση HCl έχει αρνητικό αριθμό οξείδωσης διότι:

α. προσλαμβάνει ένα ηλεκτρόνιο                     

β. έχει πραγματικό φορτίο -1

γ. είναι ηλεκτραρνητικότερο του Η                   

δ. έχει σε όλες τις ενώσεις του αριθμό οξείδωσης -1.

Μονάδες 4

Α4. Να κάνετε τις αμφιμονοσήμαντες αντιστοιχήσεις μεταξύ των στοιχείων της στήλης (I), της στήλης (II) και της στήλης (ΙII).

(I) συγκέντρωση διαλύματος	(II) διαλυμένη ουσία	(III) pH
Α. 0,1Μ	1. HCl	α. 12
Β. 0,01Μ	2. Ba(OH)2	β. 2
Γ. 0,05Μ	3. KOH	γ. 3
Δ. 5×10-4Μ	4. CH3COOH	δ. 13
		ε. 11

Μονάδες 7

Α5. Ποια αντιδραστήρια Grignard και ποιες καρβονυλικές ενώσεις χρειαζόμαστε για να παρασκευάσουμε:  2 μεθυλοβουτανόλη1,  2 μεθυλοβουτανόλη 2 και 3 μεθυλοβουτανόλη 2;

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ Β

Β1. α) Η ηλεκτρονιακή δομή που αναφέρεται στη θεμελιώδη κατάσταση του ατόμου του βορίου (₅Β) είναι η

	1s	2s	2p
α.	(↑↓)	(↑↓)	(↑)  (  )   (  )
β.	(↑↓)	(↑↑)	(↑)  (  )   (  )
γ.	(↑↓)	(  )	(↑)  (  )   (  )
δ.	(↑↓)	(↑ )	(↑)  (↑ )   (  )

Μονάδα 1

β)  Οι δεσμοί που σχηματίζονται μεταξύ του ατόμου του βορίου και των ατόμων του χλωρίου στην ένωση  BCl₃ είναι ισότιμοι ή όχι; Δικαιολογείστε την απάντησή σας

Μονάδες 5

Β2. Υδατικό διάλυμα HCl (διάλυμα Α) και ασθενούς οξέος ΗΑ (διάλυμα Β) βρίσκονται στην ίδια θερμοκρασία, έχουν ίδιο όγκο και την ίδια συγκέντρωση. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; Δικαιολογείστε τις απαντήσεις σας

1)Το διάλυμα Α έχει μικρότερο pH από το διάλυμα Β

2) Όταν και τα δύο διαλύματα εξουδετερωθούν πλήρως με την αναγκαία ποσότητα NaOH, τότε τα διαλύματα που θα προκύψουν θα έχουν το ίδιο pH.

3) Όταν τα δύο διαλύματα αραιωθούν με δεκαπλάσια ποσότητα νερού τότε το pH τους θα αυξηθεί κατά μια μονάδα

Μονάδες 9

Β3. Στο παρακάτω διάγραμμα να προσδιοριστούν οι ενώσεις Α, Β, Γ, Δ, Ε και Ζ.

Μονάδες 6

Να γραφούν οι αντιδράσεις: α) του Α με αμμωνιακό διάλυμα CuCl, και β) του Ζ με αλκαλικό διάλυμα ιωδίου.

Μονάδες 4

ΘEΜΑ Γ

Γ1. Μίγμα κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης Α και κορεσμένης μονοσθενούς αλδεΰδης Β, με ένα λιγότερο άνθρακα στο μόριό της σε σχέση με την αλκοόλη, καίγεται απαιτώντας 1,25 mol οξυγόνου. Ίση ποσότητα μίγματος οξειδώνεται πλήρως απαιτώντας 0,2 mol ΚΜnO₄ σε όξινο διάλυμα, ενώ τα προϊόντα οξέα καθαρίζονται και διαλύονται σε ένα L νερό και το σχηματιζόμενο διάλυμα εμφανίζει [Η₃Ο⁺]= 2·10^-3 Μ. Ποιοι οι συντακτικοί τύποι των συστατικών και ποια η σύσταση του αρχικού μίγματος. Για το οξύ Γ που προέρχεται  από την αλκοόλη δίνεται k₁= 10^-5 ενώ για το οξύ Δ που προέρχεται  από την αλδεΰδη δίνεται k₂= 2·10^-5

Μονάδες 13

Γ2.  Η σταθερά ισορροπίας  K_c της αντίδρασης A _(s) D B_(s) + Γ _(g) έχει τιμή  k₁ στους και k₂=2·k₁ στους θ₂^οC (θ₂ > θ₁). Εξηγείστε ποιες προτάσεις από τις παρακάτω είναι σωστές και ποιες λανθασμένες.

α) Η τιμή της K_c εξαρτάται από την ποσότητα του Α.

β) Η ποσότητα του Γ είναι ανεξάρτητη από την θερμοκρασία

γ) Η προσθήκη Α μετατοπίζει την ισορροπία προς τα δεξιά.

δ) Η ποσότητα του Γ στην θέση ισορροπίας αυξάνεται με την αύξηση της πίεσης.

ε) Η αντίδραση : B_(s) + Γ _(g) D  A _(s)  είναι εξώθερμη

στ) Η ποσότητα του Γ στους θ₂^οC είναι διπλάσια από την ποσότητα του Γ στους  θ₁^οC αν η αντίδραση γίνει στο ίδιο δοχείο.

Μονάδες 12

ΘΕΜΑ Δ

Στο διάγραμμα δίνεται η καμπύλη ογκομέτρησης 20 mL αγνώστου διαλύματος ΝΗ₃ από πρότυπο διάλυμα HCl 0,1 Μ

α) Η διαδικασία που ακολουθήθηκε για τον προσδιορισμό είναι αλκαλιμετρία ή οξυμετρία;

Μονάδες 2

β) Σε ποιο από τα πέντε σημεία του διαγράμματος το διάλυμα συμπεριφέρεται σαν ρυθμιστικό διάλυμα; Δικαιολογείστε την επιλογή σας.

Μονάδες 4

γ) Ποιος είναι ο κατάλληλος δείκτης για τον προσδιορισμό του ισοδύναμου σημείου; Η φαινολοφθαλεΐνη, το κυανό της βρωμοθυμόλης ή η ηλιανθίνη;  Δικαιολογείστε την επιλογή σας

Μονάδες 3

δ) Υπολογίστε τις συγκεντρώσεις των σωμάτων που περιέχονται σε κάθε ένα από τα σημεία Α, Β, Γ, Ε

Μονάδες 16

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΙΙ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Ποιο από τα παρακάτω υδατικά διαλύματα  πρέπει να προσθέσουμε σε όγκο V υδατικού διαλύματος της ασθενούς βάσεως Β 0,1Μ ώστε να αυξηθεί η τιμή του pH:

α. Διάλυμα Β  0,1Μ όγκου V

β. Διάλυμα Β  0,3Μ όγκου V

γ. Διάλυμα ΗCl  0,1Μ όγκου V

δ. Διάλυμα NaCl  0,1Μ όγκου V.

Μονάδες 4

Α2. Ποια από τις ακόλουθες μεταπτώσεις του ηλεκτρονίου στο άτομο του υδρογόνου συνοδεύεται από εκπομπή ακτινοβολίας μεγαλύτερης συχνότητας;

      α. από τροχιά με n = 5 σε τροχιά με n = 2

      β. από τροχιά με n = 4 σε τροχιά με n = 1

      γ. από τροχιά με n = 5 σε τροχιά με n = 1

      δ. από τροχιά με n = 6 σε τροχιά με n = 2.

Μονάδες 4

Α3. Το Cl στην ένωση HCl έχει αρνητικό αριθμό οξείδωσης διότι:

α. προσλαμβάνει ένα ηλεκτρόνιο

β. έχει πραγματικό φορτίο -1

γ. είναι ηλεκτραρνητικότερο του Η

δ. έχει σε όλες τις ενώσεις του αριθμό οξείδωσης -1.

Μονάδες 4

Α4. Ένας μη κυκλικός υδρογονάνθρακας έχει 8 σ δεσμούς και έναν π δεσμό στο μόριό του. Ποιος ο συντακτικός του τύπος;

Μονάδες 4

A5. Να διατάξετε τα στοιχεία ₂₅Mn, ₁₁Na, ₇N, ₁₄Si και ₁₈Ar κατά σειρά αυξανόμενου αριθμού μονήρων ηλεκτρονίων που περιέχονται στα άτομά τους σε θεμελιώδη κατάσταση. Δικαιολογήσατε.

Μονάδες 5

Να διατάξετε τα ₁₁Na, ₇N, και ₁₄Si  κατά αυξανόμενη ατομική ακτίνα. Δικαιολογήσατε

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ Β

B1. Οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λάθος; Δικαιολογήσατε τις απαντήσεις σας

1.       Στο 1 βουτενίνιο 3 υπάρχει δεσμός με αλληλεπικάλυψη sp και sp³ τροχιακών

2.       Σε υδατικό διάλυμα η μεθανόλη διίσταται σε ιόντα

3.       Το ισοδύναμο σημείο κατά τη ογκομέτρηση ΝΗ₃ με πρότυπο διάλυμα ΗCl αντιστοιχεί σε pH>7.

4.       Κάθε μη κυκλικός υδρογονάνθρακας (C_xH_y) περιέχει ( x+y-1)  σ  δεσμούς στο μόριό του

5.       Οξείδωση του SO₂ μπορεί να δώσει ως προϊόντα είτε H₂SO₃ είτε H₂SO₄.

Μονάδες 10

Β2. Έχουμε τέσσερα δοχεία Α, Β, Γ και Δ  υπάρχουν  δύο οξέα και δύο αλδεϋδες. Καμιά ένωση δεν έχει στο μόριό της πάνω από 2 άνθρακες. Προτείνατε διαδικασία για την πλήρη διάκριση ως προς ποια ουσία βρίσκεται στο κάθε δοχείο αν διαθέτουμε αντιδραστήρια για πραγματοποίηση δύο μόνο συγκεκριμένων αντιδράσεων διάκρισης.

Μονάδες 5

Β3. Έστω μέσα σε δοχείο λαμβάνει χώρα η αντίδραση: A _(g) + 2 B_(g) D 2 Γ _(g)

Στο  διάγραμμα εμφανίζεται η μεταβολή της συγκέντρωσης των σωμάτων σε συνάρτηση με το χρόνο.

Εξηγείστε ποιες προτάσεις από τις παρακάτω είναι σωστές και ποιες λανθασμένες

α) Το αρχικό μίγμα των Α και Β είναι ισομοριακό.

β) Η αντίδραση καταλήγει σε χημική ισορροπία

γ) Η καμπύλη (1) αντιστοιχεί στο σώμα Γ και η καμπύλη (2) στο σώμα Β

δ) Ο ρυθμός μεταβολής της συγκέντρωσης του Β είναι διπλάσιος  από τον αντίστοιχο  του Α.

ε) Μετά το 15^ο min η ταχύτητα της αντίδρασης μηδενίζεται

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Δίνονται οι παρακάτω αντιδράσεις (όπου Α.Β,…,Κ οργανικές ενώσεις)

Α+ ΗCl → B                                                         B +Mg → Γ                                           Α + Cl₂ → Δ                         

Δ+ ΝaOH_{(αλκοολικό περιβάλλον)} →Ε                        Ε+Η₂Ο _{(ΗgSO4,H2SO4,Hg)}→ Z                                Z+Γ → Θ                               Θ + Η₂Ο → Κ

Ποιοι οι συντακτικοί τύποι των Α έως Κ αν είναι γνωστό ότι ο μοριακός τύπος του Κ  είναι C₆H₁₄O.

Μονάδες 12

Γ2. Μίγμα αποτελείται από δύο αλκοόλες και μια καρβονυλική ένωση, που έχουν στο μόριό τους τρία άτομα άνθρακα. Το μίγμα χωρίζεται σε τρία ίσα μέρη.

α. Το α’ μέρος για πλήρη οξείδωση του (χωρίς καταστροφή των ανθρακικών αλυσίδων) απαιτεί 480 mL οξινισμένου διαλύματος KMnO₄ 1 Μ.

β. Το β’ μέρος αρχικά υδρογονώνεται καταλυτικά. Για την πλήρη  οξείδωση του υδρογονωμένου μίγματος (χωρίς καταστροφή των ανθρακικών αλυσίδων) απαιτεί 640 mL οξινισμένου διαλύματος KMnO₄ 1 Μ

γ. Στο γ’ μέρος προστίθεται Ι₂/ΝaOH οπότε σχηματίζονται 0,2 mol κίτρινου στερεού

Ποια η ποιοτική και ποια η ποσοτική σύσταση του αρχικού μίγματος;

Μονάδες 13

ΘΕΜΑ Δ

Διαθέτουμε διαλύματα τριών οξέων ΗΑ, ΑΒ και ΗΓ, των οποίων τα pH εμφανίζονται  στην πρώτη γραμμή δεδομένων του παρακάτω πίνακα. Ίσοι όγκοι V από το κάθε διάλυμα απαιτούν για την πλήρη εξουδετέρωσή τους όγκους πρότυπου διαλύματος NaOH που εμφανίζονται στην δεύτερη γραμμή του πίνακα. Μετά από την αραίωση με νερό στο δεκαπλάσιο όγκο των αρχικών διαλυμάτων των οξέων τα pH που εμφανίζουν φαίνονται στη τρίτη γραμμή του πίνακα.

	ΗΑ	HB	HΓ
pH αρχικών διαλυμάτων οξέων	3,5	3	4
Όγκος διαλύματος NaOH για εξουδετέρωση όγκου V	10·V	V	10·V
pH διαλυμάτων οξέων μετά από αραίωση στο 10πλάσιο	4	4	4,5

Δ1. Κατατάξτε τα τρία οξέα από το ισχυρότερο στο ασθενέστερο, δικαιολογώντας την απάντησή σας.

Μονάδες 7

Δ2. Αποδείξτε ότι κάποιο από τα οξέα είναι ισχυρό και στην συνέχεια προσδιορίστε τις συγκεντρώσεις όλων των αρχικών διαλυμάτων των οξέων και του διαλύματος NaOH.

Μονάδες 10

Δ3.  Σε άλλη ποσότητα του αρχικού διαλύματος του ΗΑ όγκου 300 mL προσθέτουμε δείκτη ΗΔ με pK_a(HΔ) = 7,5. Ποια ποσότητα στερεού NaOH πρέπει να προσθέσουμε ώστε τι διάλυμα να αποκτήσει ευδιάκριτο μπλε χρώμα; Δίνεται για το δείκτη ΗΔ ότι η όξινη μορφή έχει κίτρινο χρώμα και η βασική μορφή μπλε χρώμα και ότι καθαρή εμφάνιση χρώματος της μιας μορφής γίνεται όταν  αυτή  έχει 10πλάσια συγκέντρωση από την άλλη. Η προσθήκη  NaOH γίνεται χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος.

Μονάδες 8

Δίνονται για τα παραπάνω διαλύματα θ = 25^ο C, Κ_w = 10^-14. Οι γνωστές προσεγγίσεις ισχύουν σε όλες τις περιπτώσεις .

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙV

ΘΕΜΑ Α

Α1. Διάλυμα ηλεκτρολύτη έχει pH=7. Αυτό σημαίνει ότι το διάλυμα αυτό

α. είναι ουδέτερο	β.  ισχύει Ka·Kb=10-14
γ. είναι όξινο αν η θερμοκρασία είναι μεγαλύτερη από 25ο C.	δ. είναι βασικό αν η θερμοκρασία είναι μεγαλύτερη από 25ο C.

Μονάδες 5

Α2. Ποιο από τα παρακάτω υδατικά διαλύματα, που έχουν όγκο V, πρέπει να προσθέσουμε όγκο V υδατικού διαλύματος της ασθενούς βάσεως Β 0,1Μ ώστε να αυξηθεί η τιμή του pH:

α. Διάλυμα Β  0,1Μ

β. Διάλυμα Β  0,3Μ

γ. Διάλ. ΗCl  0,1Μ

δ. Διάλ. NaOH  0,1Μ

Μονάδες 5

Α3. Ποιο δραστική ένωση στις αντιδράσεις προσθήκης είναι

α. η ακεταλδεΰδη	β.  η προπανόνη
γ. η C6H5-CH=O	δ. η μεθανάλη

Μονάδες 5

Α4. Συμπληρώστε τις αντιδράσεις

α. CO + CuO →

β. FeSO₄ + K₂Cr₂O₄ + H₂SO₄  →

γ. HCOONa + KMnO₄ + HCl  →

Μονάδες 6

Α5. Εξηγείστε τον sp² υβριδισμό στο αιθυλένιο

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ Β

Β1. Κατατάξτε τα στοιχεία ₂₀Ca, ₈O και ₁₅Ρ κατά αύξουσα ατομική ακτίνα και κατά αύξοντα αριθμό μονήρων ηλεκτρονίων

Μονάδες 4

Β2. Ποιες από τις παρακάτω ερωτήσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; Δικαιολογήσατε τις απαντήσεις σας

α. Όλες οι ομοιοπολικές ενώσεις που αναμιγνύονται με το νερό δίνουν ιοντικά διαλύματα.

β. Η διάλυση 1 mol  CH₃ONa σε  1 L νερό δίνει διάλυμα έντονα βασικό.

γ. Η φαινολοφθαλεΐνη είναι κατάλληλος δείκτης για ογκομέτρηση διαλύματος ΝΗ₃ με πρότυπο διάλυμα HCl

δ. Ικανή και αναγκαία συνθήκη για να αντιδράσουν δύο μόρια είναι να συγκρουστούν με σωστό προσανατολισμό.

ε. Είναι δυνατή η ταυτοποίηση του περιεχομένου τριών δοχείων που περιέχουν αιθανόλη, οξικό οξύ και μεθανικό οξύ με μία μόνο αντίδραση..

Μονάδες 15

Β3. Η χημική ισορροπία Α(g) + k B D 2 Γ(g) δεν μεταβάλλεται αν μεταβληθεί ο όγκος του δοχείου. α) Ποιά η φυσική κατάσταση του Β και ποια  η τιμή του συντελεστή k; β) Αν στην χημική ισορροπία τα mol των Α, Β, Γ είναι ίσα ποια η απόδοση της παραπάνω αντίδρασης;

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Αλκίνιο Α μετατρέπεται με επίδραση νερού σε κατάλληλες συνθήκες σε καρβονυλική ένωση Β. Στην  ένωση Β επιδρά οργανομαγνησιακή ένωση Γ με τον ίδιο αριθμό ανθράκων με την Β στο άτομό της, οπότε παράγεται οργανική ένωση Δ. Υδρόλυση  της Δ οδηγεί σε δευτεροταγή αλκοόλη  Ε.  Στην Ε επιδρά SOCl₂ οπότε παράγεται ένωση Ζ.

Στην ένωση Β επιδρά Ι₂/ΝaOH  οπότε παίρνουμε οργανική ένωση Θ.  Η ένωση Θ  αντιδρά με την  ένωση Ζ προς οργανικό προϊόν Κ. Ποιες είναι οι ενώσεις Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Θ, και  Κ;

Μονάδες16

Γ2. Ισομοριακό μίγμα περιέχει τρεις μη κυκλικές οργανικές ενώσεις του τύπου C₃H_xO.  Το μίγμα χωρίζεται σε τρία ίσα μέρη.  Επίδραση Na στο πρώτο μέρος  παράγει  1,12 L Η₂.  Επίδραση στο δεύτερο μέρος I₂/NaOH οδηγεί στην παραγωγή 78,8 g κίτρινου στερεού. Το τρίτο μέρος αποχρωματίζει πλήρως  400 mL διαλύματος ΚΜnΟ₄ 0,1 Μ.  Ποιες είναι οι τρεις ενώσεις; 

Μονάδες 9

ΘΕΜΑ Δ

Σε σχολικό εργαστήριο μια ομάδα μαθητών προσπαθεί μέσα με την χρήση pH μέτρου να προσδιορίσει τις συγκεντρώσεις διαφόρων διαλυμάτων  οξέων και να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα

Δ1. Ποια η συγκέντρωση διαλύματος CH₃COOH (σταθερά ιοντισμού k_a: 2·10^-5) του οποίου το pH μετρήθηκε ίσο με 2,5;

Μονάδες 5

Δ2. Ποια η συγκέντρωση διαλύματος Η₂SO₄ του οποίου μέσω του pH η συγκέντρωση [Η₂Ο⁺] προσδιορίστηκε ίση με 0,11 Μ; Η σταθερά δεύτερου ιοντισμού του  Η₂SO₄ k₂=¹¹/₉·10^-2, οι απαιτήσεις ακρίβειας της μεθόδου απαιτούν την μη χρήση συνήθων προσεγγίσεων.

Μονάδες 10

Δ3. Ποια η συγκέντρωση διαλύματος οξέος ΗΑ (k_a1=2·10^-6) το οποίο βρίσκεται σε κοινό διάλυμα με οξύ ΗΒ (k_a2= 6·10^-6), συγκέντρωσης C₂=0,1 Μ, και το pH του κοινού διαλύματος είναι ίσο με 3;

Μονάδες 10

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ V

ΘΕΜΑ Α

Α1. Οι συνδυασμοί καρβονυλικής ένωσης και αντιδραστηρίου Grigniard που παρασκευάζουν την 3 μεθυλοπεντανόλη 2 είναι:

α. κανένας	β.  ένας
γ. δύο	δ. τρεις

Μονάδες 5

Α2. Η ένωση CH₂=CH-C≡CH μεταξύ του δευτέρου και τρίτου άνθρακα δημιουργείται δεσμός με επικάλυψη μεταξύ τροχιακών:

α. sp2-sp2

β. p-p

γ. sp-sp

δ. sp2-sp

Μονάδες 5

Α3. Ποιο από τα επόμενα υδατικά διαλύματα απαιτεί περισσότερα mol NaOH , για πλήρη εξουδετέρωσή του

α. 100 mL διαλύματος HCl με pH=3	β. 10 mL διαλύματος ΗΝΟ3 με pH=2
γ. 10 mL διαλύματος HCOOH με pH=2	δ. 1 L διαλύματος HCl με pH=5

Μονάδες 5

Α4. Να συμπληρωθούν (προϊόντα που λείπουν και συντελεστές) οι παρακάτω αντιδράσεις

CO  +  K₂Cr₂O₇  +  ....HCl   ®  

(COOK)₂ +  KMnO₄    +  H₂SO₄   ®   ……………………..  

I₂   +  HNO_{3 (πυκνό)}  ®   HIO₃   +   . NO₂   +   ...................

CuO   +   CO   ®   …………………….

 KMnO₄  +    H₂O₂ +   HCl  ®   O₂ + …………………….

Μονάδες 5

Α5.

α. Ποια η διαφορά μεταξύ των εννοιών ισοδύναμο σημείο και τελικό σημείο ογκομέτρησης;

β. Γράψτε τους συντακτικούς τύπους των ενώσεων: υδροχλωρικό άλας διαιθυλαμίνης, οξαλικό δινάτριο, αιθοξείδιο του νατρίου, θειονυλοχλωρίδιο, ακρυλονιτρίλιο, οξικός ισοπροπυλεστέρας.

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β

Β1. Δίνονται τα στοιχεία ₁₁Χ και ₁₆Ψ και ₈Ζ.

α. Ποιο τομέα, περίοδο και ομάδα ανήκουν τα στοιχεία αυτά; (μονάδες 4)

β. Κατατάξτε τα τρία στοιχεία κατά αύξουσα ατομική ακτίνα και κατά αύξουσα ενέργεια ιοντισμού (μονάδες 3)

Μονάδες 7

Β2. Δικαιολογήσατε τις παρακάτω προτάσεις

α. Το μέγεθος του ιόντος ₇N^3- είναι μεγαλύτερο του μεγέθους του ιόντος ₈Ο^2-.

β. Ο βαθμός ιοντισμού είναι δυνατόν, υπό προϋποθέσεις, να αποτελέσει κριτήριο για το αν ένα οξύ είναι ισχυρότερο από κάποιο άλλο.

γ. Η τιμή της σταθεράς ιοντισμού κάποιου ασθενούς οξέος αυξάνεται όσο αυξάνεται η θερμοκρασία

δ. Το μεθανάλη και το αιθανάλη είναι δυνατόν να διακριθούν με μια αντίδραση οξείδωσης. 

ε. Το BuNa S αποτελεί προϊόν συμπολυμερισμού

Μονάδες 10

Β3. Αέριο Α εισάγεται σε δοχείο και σε θερμοκρασία θ₁^οC διασπάται στα αέρια Β και Γ σύμφωνα με την αντίδραση:  2 A _(g)) D B_(g + Γ _(g)

Αφού αποκατασταθεί η ισορροπία  στην θερμοκρασία θ₁^οC ψύχεται τον χρόνο t₁  το δοχείο στην θερμοκρασία θ₂^οC, οπότε αποκαθίσταται πάλι η ισορροπία. Στο  διάγραμμα εμφανίζεται η μεταβολή της συγκέντρωσης του σώματος Α σε συνάρτηση με το χρόνο.

α) Ποια η συγκέντρωση του σώματος Β σε συνάρτηση με το C₀ κατά την πρώτη και ποια κατά την δεύτερη χημική ισορροπία;

β) Να εξηγήσετε αν η  αντίδραση 2 A _(g)) D B_(g + Γ _(g) είναι εξώθερμη ή ενδόθερμη.

γ) Ποιος ο λόγος των τιμών των σταθερών ισορροπίας  K_c1 της χημικής ισορροπίας στην θερμοκρασία θ₁^οC προς την  K_c2 της χημικής ισορροπίας στην θερμοκρασία θ₂^οC;

δ) Ποια η απόδοση της αντίδρασης  στους θ₁^οC;

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Προσδιορίστε στο παρακάτω διάγραμμα ποιοι είναι οι συντακτικοί τύποι των Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Θ.

Μονάδες 14

Γ2. Ομογενές μείγμα περιέχει μια αλδεΰδη του τύπου C₂H₄O  και μια αλκοόλη του τύπου  C₃H₇OH  με αναλογία mol 1:2.  Το μείγμα χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη.  Στο πρώτο μέρος επιδρούμε με αμμωνιακό διάλυμα νιτρικού αργύρου και παράγονται 21,6g αργύρου. Για την πλήρη οξείδωση του δεύτερου μέρους απαιτείται  1 L  διαλύματος KMnO₄ 0,2M (παρουσία H₂SO₄). Δίνεται: Α_r.Αg=108. α. Να βρεθούν τα mol  της αλδεΰδης στο μείγμα. β. Να γραφεί ο συντακτικός τύπος της αλκοόλης και να αιτιολογηθεί η απάντηση.

Μονάδες 11

ΘΕΜΑ Δ

Σε 500 mL διαλύματος HCl  (διάλυμα Α) προσθέτουμε ισομοριακή ποσότητα αέριας μεθυλαμίνης, οπότε προκύπτει διάλυμα Β όγκου επίσης 500mL.

Δ1. 100 mL του διαλύματος Β, ογκομετρούνται με πρότυπο διάλυμα NaOH 0,4 Μ. Στο ισοδύναμο σημείο της ογκομέτρησης  καταναλώθηκαν 25 mL προτύπου διαλύματος.  Ποια η συγκέντρωση του διαλύματος  Α;

Μονάδες 7

Δ2. Σε 120 mL του διαλύματος Β προσθέτουμε 0,04 mol NaOH χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος (διάλυμα Γ). Ποιο το pH του διαλύματος Γ .

Μονάδες 10

Δ3. Σε 80 mL διαλύματος  Β προσθέτουμε χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος  224 mL αέριου HCl (διάλυμα Δ). Ποιος ο βαθμός ιοντισμού στο διάλυμα Δ;

Μονάδες 8

Κ_{b μεθυλαμίνης}: 2•10^-5, Μ_{r NaOH}: 40

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ VΙ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Στην αντίδραση  HNO₃ + CH₃COOH DNO₃^- + CH₃COOH₂⁺ το οξικό οξύ δρα ως

α. οξειδωτικό	β. βάση κατά Brönsted- Lowry
γ. oξύ κατά Brönsted- Lowry	δ. βάση κατά Arrηenius

Μονάδες 4

Α2. Το Cl ανήκει στην 17^η ομάδα του Π.Π.. Στην ένωση CH₂CHCl ο δεσμός μεταξύ C και Cl γίνεται μεταξύ  τροχιακών

α. p-p

β. sp2-s

γ. sp2-p

δ. sp3-p

Μονάδες 4

Α3. Διαθέτουμε διαλύματα NaOH 2Μ και HCOOH 1Μ. Για να παρασκευάσουμε ρυθμιστικό διάλυμα πρέπει να αναμείξουμε τα δύο διαλύματα σε αναλογία όγκων αντίστοιχα

α. 1:4

β. 1:1

γ. 1:2

δ. τυχαία

Μονάδες 4

Α4. Από τις ακόλουθες ενώσεις μπορεί να αναχθούν  προς το σχηματισμό ΗNO₂:

α. N2O και Ν2	β. ΗNO3 και ΝO2
γ.  NO2  και ΝΟ	δ. NO και N2O

Μονάδες 4

Α5. Ι. Πώς συμπεριφέρονται οι ομοιοπολικές ενώσεις στο νερό;

ΙΙ. Διατυπώσατε τον κανόνα του Markovnikov.

ΙΙΙ. Με τι ισούται η μεταβολή ενθαλπίας σε μια χημική αντίδραση;

Μονάδες 9

ΘΕΜΑ Β

Β1. Δίδεται ότι τα στοιχεία Χ και Υ  (Α_r X < A_r Y) ανήκουν στην 3^η περίοδο του περιοδικού πίνακα και περιέχουν 2 μονήρη ηλεκτρόνια στην δομή τους.

Ι. Ποιοι είναι οι ατομικοί αριθμοί των  στοιχείων Χ και Υ και σε ποια ομάδα του Π.Π. ανήκει το καθένα;

ΙΙ. Κατατάξτε στοιχεία Χ, Υ και ₃₂Ζ κατά αύξουσα τιμή ενέργειας ιοντισμού

Μονάδες 6

Β2. Ποιες από τις παρακάτω ερωτήσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; Δικαιολογήσατε τις απαντήσεις σας

Α. Όλα τα διαλύματα ασθενών οξέων έχουν pH<7 στους 25^ο C.

Β. Η αντίδραση ΗΝΟ₃ + CH₃COO^- D NO₃^- + CH₃COOH είναι μετατοπισμένη προς τα αριστερά

Γ. Το μόριο του BF₃ έχει επίπεδη  τριγωνική διάταξη

Δ.  Η παρασκευή των αντιδραστηρίων Grignard γίνεται σε περιβάλλον απόλυτου αιθέρα

Ε. Το pH διαλύματος υδροχλωρικού άλατος  της διαιθυλαμίνης  είναι μεγαλύτερο του 7 (K_b αιθυλαμίνης: 10^-5).

Μονάδες 10

Β3. Τέσσερα δοχεία  περιέχουν υδατικά διαλύματα φαινόλης, οξικού οξέος, αιθανόλης και αιθυλαμίνης  συγκέντρωσης 1 Μ .  Επιλέξτε τους κατάλληλους από τους παρακάτω δείκτες  με τους οποίους  είναι δυνατή η διάκριση των οργανικών ουσιών (Σε παρένθεση δίνονται οι περιοχές όπου οι δείκτες αλλάζουν χρώμα)

α. κυανό θυμόλης (pH: 0,5-1,5)

β.  ηλιανθίνη (pH: 3-4,4)

γ. ερυθρό του αιθυλίου (pH: 4,5-6,2)

δ. ερυθρό μεθυλίου (pH: 5,3-6,5)

ε. κυανό της βρωμοθυμόλης (pH: 6,0-7,5)

στ. φαινολοφθαλεΐνη (8,3-10,1)

Δικαιολογήσατε την απάντησή σας. Δίνονται : K_a φαινόλης: 10^-10, οξικού οξέος 10^-5, αιθανόλης: 10^-16 και K_b αιθυλαμίνης: 10^-5

Μονάδες 9

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Δίδεται το παρακάτω διάγραμμα  χημικών μεταβολών

Ποιες είναι οι οργανικές  ενώσεις  Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Θ, και  Λ, αν γνωρίζετε ότι  η ένωση Ε έχει M_r =88;

Μονάδες 16

Γ2. Μίγμα δύο αλκοολών χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη. Το πρώτο μέρος οξειδώνεται πλήρως με 200 mL οξινισμένου διαλύματος  KMnO₄ 1 Μ. Προϊόντα της οξείδωσης είναι αφενός ένα ανόργανο αέριο αφετέρου οργανική ένωση η οποία με Ι₂/ΝaOH δίνει 78,8 g ιζήματος. Το δεύτερο μέρος καίγεται με περίσσεια Ο₂ και παράγονται  15,68 L CO₂ μετρημένα σε stp. Ποιες αλκοόλες αποτελούν το μίγμα και ποιες οι ποσότητές τους; (M_r CHI₃ = 394).

Μονάδες 9

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΑ, στο οποίο έχουν προστεθεί 2-3 σταγόνες  φαινολοφθαλεΐνης ογκομετρείται με πρότυπο διάλυμα NaOH. Όταν έχουν προστεθεί 15 mL διαλύματος  NaOH το διάλυμα εμφανίζει pH =5, ενώ χρωματίζεται κόκκινο όταν προστεθούν συνολικά 30 mL διαλύματος  NaOH. Ποια η σταθερά ιοντισμού του οξέος;

Μονάδες 12

Δ2. Σε δοχείο όγκου V₀ έχει αποκατασταθεί η ισορροπία: Α _(g) D 2 B _(g). Το μίγμα ισορροπίας έχει ισομοριακές ποσότητες από τα Α και Β.

Μεταβάλουμε το όγκο του δοχείου σε V, διατηρώντας σταθερή την θερμοκρασία, οπότε το αέριο μίγμα μετά την αποκατάσταση της ισορροπίας περιέχει 60% v/v το αέριο Β. Να υπολογίσετε το λόγο των όγκων V / V₀

Μονάδες 13